Dat besloten de Europese leiders vrijdag op de laatste dag van hun tweedaagse herfsttop in Brussel. Zij vinden dat ook de oorzaak van de migrantenstromen beter moet worden aangepakt. Zij onderstrepen de noodzaak van intensievere samenwerking met de landen van herkomst.

„We moeten vooral ontmoedigen dat mensen op die gammele bootjes stappen”, zei minister-president Mark Rutte na afloop van het overleg. „We moeten voorkomen dat mensen hun leven op het spel zetten. Zij moeten in hun eigen land een veilig leven hebben.”

Het gaat dan ook niet alleen om het bestrijden van mensensmokkel en -handel, maar ook om ontwikkelingshulp, stelden de EU-leiders. Als de economische situatie ter plekke verbetert, zullen wellicht minder mensen hun toevlucht zoeken in Europa.

De leiders wachten nu op concrete voorstellen van een onlangs opgerichte Europese werkgroep die zich speciaal over de vluchtelingenproblemen in het Middellandse Zeegebied buigt. Het is de bedoeling dat de groep begin december zijn plannen presenteert om nieuwe tragedies met migranten te voorkomen.

Vooral Italië en andere Zuid-Europese landen, die de zuidelijke buitengrens van de EU vormen, eisen meer solidariteit van de andere EU-lidstaten bij de opvang van migranten. Duitsland en andere noordelijke EU-staten benadrukken echter dat zij de meeste asielaanvragen krijgen. Zij blijven voorstander van de Europese regel dat vluchtelingen een asielaanvraag moeten indienen in het land van aankomst in de unie. Italië zou dat graag anders zien.

Rutte benadrukte dat Nederland niet bereid is meer asielzoekers op te vangen. „Nederland heeft al een buitenproportionele instroom van asielzoekers ten opzichte van andere Europese landen.” Extra opvang in bijvoorbeeld Nederland is volgens de premier niet de oplossing. „De oplossing zou echt moeten zijn dat we de grenzen bewaken, dat we mensen terugsturen, dat we zorgen dat mensen überhaupt niet de reis ondernemen en dat we de mensensmokkel aanpakken.”