Decennialang waren zijn vernieuwende muziek en (antisemitische) politieke overtuigingen voorwerp van verafgoding of verwerping. Vurig bewonderaar was Edwin Lemare (1866-1934), die overweldigd was door de reikwijdte van de emoties in Wagners muziek. Omdat die in veel orgelmuziek ontbrak, zette hij zich aan het maken van transcripties van „alles van de grote meester dat geschikt was voor het orgel.”

Zijn transcripties eisten een nieuw niveau van orgelspel: snelle registratiewisselingen, het spelen van verschillende muzikale lagen tegelijkertijd, dubbel pedaal, meerdere manualen bedienen met één hand, zwelgebruik, toucher en ritmegevoel.

Jonathan Vaughn is op het fameuze Harrison and Harrisonorgel (1911) van de St Mary Redcliffe in Bristol een meer dan waardig pleitbezorger van Lemares monnikenwerk. Zijn sensibele vertolking van delen uit zes Wagneropera’s maakt het overweldigende effect uit het verleden weer voelbaar.

Het staaltje moduleerkunst in de Prelude van ”Tristan und Isolde” –de beroemdste akkoorden uit de muziekgeschiedenis!– met heerlijk subtiel aanzwel- en wegsterfwerk; het neonverlichte akkoord in het begin van ”Lohengrin”; de Engelse tuba’s die zich met serene ernst door alle klankgordijnen heenboren in ”Die Meistersinger”; het pandemonium van boze tongen in ”Die Walküre”: de luisteraar verveelt zich geen moment.

Ja, Wagner ís bombastisch, breedsprakig, „donker en log” (Nietzsche), maar zijn verbeeldingskracht en gevoel voor drama zijn ongeëvenaard. Wie zich door de omstreden meesterzanger wil laten verleiden, kan slechts genieten van deze Engelse productie.

Wagner at the Organ – The transcriptions of Edwin Lemare; Jonathan Vaughn, Organ of St Mary Redcliffe, Bristol; Regent Records (REGCD 394); ca. € 12,-; www.regent-records.co.uk