Nieuwe uitgeverij: pleidooi voor muziek uit Nederlandse barok
Eindelijk is er een monografie over een van de markantste musici uit de Nederlandse barok, Quirinus van Blankenburg. Het boek van Rein Verhagen is tegelijk het visitekaartje van een nieuwe uitgeverij, die zich helemaal richt op het Nederlandse muziekleven tussen grofweg 1600 en 1800.
Rein Verhagen, ooit afgestudeerd als blokfluitist, is al jaren bezig met onderzoek naar de vaderlandse muziekhistorie. Zo schreef hij eerder over Sybrandus van Noordt, organist in Haarlem en Amsterdam, en gaf hij muziek uit van Van Noordt en andere barokcomponisten. Momenteel onderzoekt hij het muziekleven rond de Leidse universiteit in de periode 1680-1710.
Na „een vijftienjarige zoektocht” ligt er nu een prachtig uitgegeven boek over ”Quirinus en de andere Van Blankenburgs”. Daarin beschrijft Verhagen drie generaties: broer en zus Jacob en Cornelia, die in Dordrecht werkzaam waren; neef Gerbrand, organist in Gouda; en diens zoon Quirinus, die vooral bekend werd als organist van de Nieuwe Kerk in Den Haag.
Alleen de naam van Quirinus van Blankenburg (1654-1739) bleef bekend. Hij is de enige die composities en muziektheoretische werken naliet. Zo onderzocht hij in zijn ”Elementa musica” uit 1739 het 31-toonstelsel van Christiaan Huygens. In 1732 gaf hij zijn koraalboek ”Clavicimbel en orgelboek der psalmen” uit.
Juist op dit punt deed Verhagen een belangrijke vondst. Hij ontdekte dat Van Blankenburg vóór deze uitgave al een ander koraalboek publiceerde. „Ik vond het in de Toonkunstcollectie van de Universiteit van Amsterdam. Het zou een kopie van rond 1800 zijn van het bekende koraalboek. Dat is het echter niet. Dit onbekende koraalboek laat zien wat Van Blankenburg rond 1725 voor ogen stond: een psalmboek met becijferde bas, met daarnaast een instructie, de ”Elementa musica”. Juist die aandacht voor de baspartij was een soort roeping voor hem, want die was in de 17e eeuw een ondergeschoven kind. In het koraalboek uit 1732, dat Van Blankenburg waarschijnlijk onder druk van anderen maakte, schreef hij eenvoudigere, uitgewerkte bassen. Veel minder interessant.”
De vondst is volgens Verhagen niet alleen uit muziekhistorisch en musicologisch oogpunt van belang. „Het is vooral voor organisten heel interessant, het is een waardevolle uitbreiding van de Nederlandse koraalkunst.” Vandaar dat hij bij zijn nieuwe uitgeverij, Erve Muziek, een facsimile-uitgave van het koraalboek bezorgde.
Het illustreert wat Verhagen voor ogen staat. „Er is nog veel interessante Nederlandse muziek uit de baroktijd te ontdekken. Ik wil met mijn uitgeverij een podium bieden aan onderzoekers om boeken en artikelen over deze onterecht onderschatte periode te publiceren. Nog belangrijker is het uitgeven van bladmuziek. Want ik zie het liefst dat de muziek uit deze periode weer gespééld wordt.”
Meer informatie: www.ervemuziek.nl
Beluister muziek van Quirinus van Blankenburg:
-Ernst Stolz (klavecimbel): Fuga Obligata
-Ernst Stolz (clavichord): Prelude
-Ernst Stolz (orgel): Les plaisirs de Blankenburg