„Het is vraag wat Zeerechttribunaal kan doen”
UTRECHT (ANP). Nederland kan naar het Internationaal Zeerechttribunaal stappen voor de in Rusland opgepakte Greenpeace-activisten, maar het is de vraag of dat op de korte termijn wat uithaalt. Het is „geen zekerheidje” dat Rusland het schip Arctic Sunrise en de 30 bemanningsleden voorlopig moet vrijlaten als Nederland daarom zou vragen. Dat zegt Alex Oude Elferink van het Nederlands instituut voor het recht van de zee (NILOS) van de Universiteit Utrecht.
De 30 activisten waren half september opgepakt na een actie tegen een boorplatform in de Russische poolzee. Hun schip werd overgenomen en naar de wal gesleept. Woensdag hoorden ze de aanklacht: piraterij. Daar staat in Rusland 15 jaar cel op. Oude Elferink: „Er is een internationale definitie van piraterij. Daar valt dit zeker niet onder. Maar staten kunnen in hun eigen wetten een andere definitie gebruiken. Ik weet niet wat Rusland verstaat onder piraterij.”
Minister Frans Timmermans (Buitenlandse Zaken) had eerder gezegd dat hij keek naar de mogelijkheden om naar het Zeerechttribunaal te gaan. GroenLinks wil dat de minister eist dat de Arctic Sunrise wordt vrijgegeven en dat de bemanning op borgtocht wordt vrijgelaten. „Maar dat kan alleen bij visserijzaken en in milieugevallen. Piraterij valt er niet onder, voor zover ik weet. Volgens mij gaat die vlieger niet op.”
Behalve de aanhouding van de activisten speelt er een tweede kwestie. De Arctic Sunrise vaart namelijk onder Nederlandse vlag. Dat betekent dat Nederland in principe exclusief gezag over het schip heeft. Rusland kan maar in beperkte gevallen optreden tegen een Nederlands schip.
„Nederland kan tegen het Zeerechttribunaal zeggen dat zijn rechtsmacht is geschonden. Als ik de enige ben die ergens iets over mag zeggen en een ander doet dat toch, dan maakt hij een inbreuk op mijn recht”, aldus Oude Elferink. Zo’n procedure kost echter tijd. Nederland kan vragen om het schip en de bemanning vrij te laten zolang het proces loopt. „Maar het is de vraag of het Zeerechttribunaal zo’n verzoek honoreert. Ik zou het niet met zekerheid durven te zeggen.”