CPB somber over 2014, voorziet koopkrachtverlies en groei werkloosheid
DEN HAAG. Het Centraal Planbureau (CPB) is somber over de Nederlandse economie voor 2014. Oppositie en belangenorganisaties geven het kabinet de schuld.
De koopkracht daalt volgend jaar gemiddeld met 0,5 procent. De werkloosheid stijgt naar 7,5 procent en de economie groeit minder dan verwacht. Deze ramingen van het CPB in de Macro Economische Verkenning,
(MEV) zijn zondag openbaar gemaakt nadat RTL-Nieuws eruit had gepubliceerd.
De bedoeling was dat de MEV dinsdagmiddag openbaar gemaakt zou worden nadat koning Willem-Alexander de Troonrede heeft voorgelezen en minister Dijsselbloem van Financiën de begroting voor 2014 heeft aangeboden aan de Tweede Kamer.
Het CPB is in korte tijd somberder geworden over 2014. Vorige maand dacht het planbureau dat de koopkracht in 2014 gelijk zou blijven aan die van 2013, maar door de extra bezuiniging van 6 miljard daalt de koopkracht toch en wel gemiddeld met 0,5 procent. Dit jaar bedraagt de gemiddelde koopkrachtdaling overigens 1,25 procent.
Volgens de cijfers van het CPB voelen vooral gepensioneerden de daling van de koopkracht in hun portemonnee; die daalt volgend jaar met 1,5 procent. De aanvullende pensioenen stijgen in 2012 nauwelijks en soms is er sprake van korting.
Het pakket van 6 miljard aan bezuinigingen drukt ook de economischegroeiverwachting voor volgend jaar. Dit voorjaar rekende het CPB nog met een groei van 1 procent in 2014, in de MEV is die groeiverwachting gehalveerd, namelijk naar 0,5 procent.
Door de lagere economische groei komt het begrotingstekort hoger uit dan gepland, maar deze zomer heeft het kabinet met de Europese Unie afgesproken om in 2014 6 miljard te bezuinigen en daar beperkt het kabinet zich toe. Het begrotingstekort komt volgend jaar uit op 3,3 procent en dit jaar op 3,2 procent. De Europese norm is 3 procent.
De werkloosheid loopt dit en volgend jaar ook verder op. Dit jaar met 150.000 personen tot 620.000 en in 2014 komen daar nog eens 65.000 werklozen bij.
Tweede Kamer
Het kabinet krijgt de wind van voren van de grootste oppositiepartijen in de Tweede Kamer. PVV, SP, D66 en GroenLinks vinden dat het kabinet de verkeerde koers inslaat met de bezuinigingen. De partijen vinden dat het kabinet de economie met de bezuinigingen kapotmaakt in plaats van versterkt.
Het CDA ziet geen perspectief op verbetering, „want het kabinet blijft kiezen voor belastingverhogingen en nivellering ten koste van middeninkomens.”
Coalitiepartij VVD is als enige optimistisch: „We gaan langzaam de goede kant op”, zei Tweede Kamerlid Harbers. Volgens hem trekt de economie voorzichtig aan.
Regeringspartij PvdA constateert dat de economie uit het dal komt en dat de koopkrachtdaling minder groot is dan voorgaande jaren. „Ook de werkloosheid stijgt minder snel, maar blijft zorgelijk”, zegt financieel specialist Nijboer. Hij verwacht van het kabinet op Prinsjesdag voorstellen voor investeringsplannen om de economie op gang te helpen.
ChristenUniefractievoorzitter Slob en SGP-Kamerlid Dijkgraaf vrezen voor de positie van gezinnen: „De cijfers van het CPB voorspellen nog een zware periode. Nog meer mensen die hun werk zullen kwijtraken en gezinnen die het zwaar gaan krijgen. Ik realiseer me dat dit geen eenvoudige tijden zijn voor het kabinet, maar de eenzijdige focus op bezuinigen is onverstandig”, aldus Slob.
De ChristenUnie zal ieder kabinetsvoorstel inhoudelijk beoordelen. Slob: „Wat ons betreft ligt de focus op behoud en het vinden van werk en leggen wij de rekening van de crisis niet bij de meest kwetsbare groepen in Nederland en onze verre naasten.”
Dijkgraaf stelt: „Gezinnen krijgen het opnieuw zwaar voor de kiezen. Mantelzorgers komen steeds verder in de knel. De overheidsuitgaven kunnen en moeten echt eerlijker. Alle gezinnen moeten bijvoorbeeld profiteren van de 3 miljard die jaarlijks naar de ineffectieve kinderopvangsubsidie gaat. Ten slotte: ook immaterieel is er werk aan de winkel. De regering moet gezinnen en relaties versterken. Dat hoeft geen geld te kosten, maar levert ontzettend veel op.”
Vakbonden
Vakorganisatie FNV zegt dat de ramingen de vrees onderstrepen dat de bezuinigingen desastreus zijn voor het land: „Het geeft ook aan dat het terecht is dat wij actie ondernemen tegen de bezuinigingen.”
Ook de CNV vindt de hoge werkloosheid onacceptabel. „Nederland raakt bijna aan de 10 procent werkloosheid in 2014. Dat mogen we niet laten gebeuren”, stelt voorzitter Smit. Hij wil het koopkrachtverlies bij onderhandelingen over nieuwe cao’s „zo veel mogelijk” repareren.