Vier obstakels voor chemische ontwapening
Syrië stelt zijn chemische wapens onder internationaal toezicht. Chemische ontwapening is echter nog niet zo gemakkelijk. Het voorstel daartoe is „misleidend aantrekkelijk”, zei een expert. Een overzicht van de belangrijkste obstakels.
- Syrië zal alle kaarten op tafel moeten leggen over zijn chemische wapenprogramma. Het is onduidelijk hoeveel opslagplaatsen van chemische wapens er precies zijn. Het aantal dat lange tijd is aangehouden (42) klopt volgens waarnemers niet meer.
Het regime zou wapens hebben verplaatst om ze beter te kunnen beveiligen tegen rebellen. Omdat Syrië de Chemischewapensconventie (CWC) pas donderdag heeft ondertekend, is er geen formele lijst van het wapenarsenaal beschikbaar.
In The New York Times stelde oud-VN-wapeninspecteur Raymond A. Zilinskas dat de chemischewapeninspecteurs in Syrië „detectives op zoek naar verborgen wapens” zullen worden. „Ik maak me daar zorgen over. Hoe verifieer je dat alle Syrische wapens bekend zijn en onder controle staan?”
Ook als Syrië volledige openheid wil geven, zal er vooraf overeenstemming moeten worden bereikt over de definiëring van het begrip ”chemische wapens”. Horen de lanceersystemen er bijvoorbeeld ook bij? Die kunnen ook worden gebruikt voor conventionele wapens.
Omdat het in Syrië burgeroorlog is, zullen er grote aantallen buitenlandse troepen nodig zijn om de inspecteurs te beveiligen die te midden van een burgeroorlog moeten opereren.
In The New York Times onderstreepte een VN-wapeninspecteur in Irak dat we praten over grondtroepen. Met andere woorden: het gaat niet om een wachtpost bij de poort, maar om een serieuze troepenmacht. Schattingen spreken van enkele tienduizenden soldaten.
Die zijn potentieel doelwit: is het niet van de ene rebellenfactie dan wel van de andere. Of van het regime.
- Ontmanteling van de wapens zal zelfs onder relatief vreedzame omstandigheden jaren kosten. De Verenigde Naties hebben 110 inspecteurs voor chemische wapens over de hele wereld in dienst. Dit complete team is echter al onvoldoende om snel vorderingen te maken.
De precieze omvang van het chemischewapenarsenaal is onbekend, maar de Israëlische majoor-generaal Yair Nave beschreef het Syrische arsenaal in juni 2012 als „het grootste ter wereld.”
Een deze maand gepubliceerd rapport van de Franse inlichtingendiensten spreekt van „meer dan 1000 ton” aan chemische stoffen en grondstoffen voor chemicaliën.
Stappen naar ontwapening
Syrië moet alle opslagplaatsen van chemische wapens en stoffen aangeven. Ook de productiefaciliteiten moeten in kaart worden gebracht.
Deze informatie moet (ter plekke) worden geverifieerd door inspecteurs. Zijn de gegevens correct en compleet?
De wapens en stoffen moeten worden verzameld in beveiligde gebieden om daar uiteindelijk te worden vernietigd.
Productiefaciliteiten moeten onder toezicht worden geplaatst om er zeker van te zijn dat ze buiten gebruik zijn gesteld of voor andere doeleinden gebruikt worden.
