Een commissie onder leiding van voormalig GroenLinks-leider Femke Halsema schrijft dat in een woensdag gepresenteerd advies. De commissie is aan de slag gegaan op verzoek van minister Henk Kamp van Economische Zaken. Dat gebeurde na incidenten met bestuurders bij onder meer woningcorporaties, onderwijsinstellingen en ziekenhuizen, zoals corporatie Vestia en hogeschool InHolland.

Volgens de commissie hebben bij deze incidenten tunnelvisie, ijdelheid, vriendjespolitiek en groepsdenken van bestuurders geleid tot slecht bestuur. Intern werd dat onvoldoende gecorrigeerd door de raad van toezicht van het semioverheidsbedrijf en extern deden inspecties te weinig.

De commissie vindt het wezenlijk dat er een open cultuur komt, waar bestuurders met elkaar en belanghebbenden een ‘lastig gesprek’ aangaan over gedrag. Daarbij moet vooropstaan dat de semipublieke sector er is voor de burger.

De commissie schrijft verder dat er weeffouten zijn in de structuur van deze sector, die incidenten in de hand werken. Publieke belangenbehartiging is ondergesneeuwd geraakt door schaalvergroting en deregulering. Verder wordt bij controle en door de politiek te veel gelet op de financiële prestaties en te weinig op de kwaliteit. Ook de verdeling van verantwoordelijkheden tussen besturen van instellingen, toezichthouders en politiek is volgens de commissie onvoldoende duidelijk.

Het rapport beveelt onder meer aan medezeggenschap van burgers en werknemers uit te breiden en de Nationale ombudsman een rol te laten spelen in de semipublieke sector.