Dedo nam de afgelopen dagen in Oene. deel aan een toerustingsconferentie waarop 44 Poolse voorgangers en kerkleiders aanwezig waren. De bijeenkomst was medegeorganiseerd door de stichting Hulp Oost-Europa (HOE).

Evangelist Henryk Dedo is in heel Polen bekend vanwege zijn christelijke radio­programma’s en documentaires. Een documentaire over een ex-gevangene kreeg een publieksprijs en werd door de nationale Poolse tv uitgezonden. Ook maakte Dedo samen met een collega een radioprogramma met de titel ”De smokkelaars”. Het ging over de medewerkers van de stichting HOE die in de communistische tijd Bijbels en christelijke lectuur naar Polen smokkelden.

Henryk Dedo kwam ter wereld in Jelenia Góra (in het Duits: Hirschberg im Riesengebirge) in Silezië, in het zuidwesten van Polen. Zijn vader zat vanwege zijn werk voor de Poolse ondergrondse tien jaar in een Russische gevangenis. Daar ontmoette hij christenen. „Toen hij in 1955 terug­keerde vanuit de gevangenis was hij christen.”

Henryk Dedo groeide op in een christelijk gezin. „Ik dacht lange tijd dat ikzelf ook een christen was, simpel omdat ik niet rookte en netjes leefde. Ik kwam erachter dat het niet zo was. Ik bedacht: „Hoe zou je iemand behandelen die jouw leven had gered?” Ik besefte dat ik maar weinig om Jezus Christus gaf en eigenlijk niet geïnteresseerd was om Hem te leren kennen, terwijl Hij Zijn leven had gegeven voor de redding van verlorenen. Dat brak mijn hart. Nadien werd mijn leven totaal anders.”

Bijbelschool

Na zijn doctoraal examen aan de lutherse afdeling van de universiteit van Warschau verzorgde Henryk Dedo de correspondentie met cursisten van een Bijbelschool. Daarna begon hij christelijke radioboodschappen te maken. Die werden eerst via de korte golf uitgezonden, maar later steeds meer via lokale en commerciële stations, tot de nationale Poolse radio toe. Daarna volgden videoboodschappen en christelijke documentaires die via cd en dvd werden verspreid. „Dat werk doe ik sinds twintig jaar. De documentaires en radio­programma’s worden in heel Polen uitgezonden; ook door de interne omroep van gevangenissen”, aldus Dedo.

Een belangrijk onderdeel van het werk van de stichting Voice of the Gospel is preventie op het gebied van alcohol- en drugsgebruik. „Een van onze documentaires is in 90 procent van de Poolse gevangenissen uitgezonden. Personeel en staf van de gevangenissen, ook de psychologen en therapeuten, zijn onder de indruk van ons materiaal.

Tijdens een college gedrags­therapie aan de universiteit van Warschau werd een ex-gevangene die door het werk van onze stichting tot verandering was gekomen aan de studenten als voorbeeld voorgesteld. Ons programma werd er geprezen. Een hoge ambtenaar bij het ministerie van Justitie is zo positief dat hij zorgt dat ons materiaal in de gevangenissen terechtkomt.”

Maatschappelijk dienstbetoon

Henryk Dedo waardeert de contacten met de stichting Hulp Oost-Europa zeer, zegt hij in Oene. „Wij als protestantse kerken in Polen zijn een kleine minderheid. Toch doen wij betrekkelijk veel aan maatschappelijk dienstbetoon, zoals hulp aan de armen. Zonder de ondersteuning vanuit Nederland zouden de Poolse protestanten nooit in staat zijn zo veel te doen op het sociale vlak. Neem bijvoorbeeld de winterhulp die elk jaar door HOE wordt gesponsord. Deze hulp in natura wordt door de kerkleden bij de mensen bezorgd. Dat is een uitstekende gelegenheid om contact te leggen en het Evangelie te verspreiden. De steun vanuit Nederland maakt het ons ook mogelijk christelijke zomer­kampen voor de allerarmste kinderen te organiseren.”

De Pool is blij met de conferentie in Oene. „Ik zie dat veel ontwikkelingen die in Nederland gaande zijn, in Polen over twee of drie jaar zullen spelen. Ik besef dat christenen in Polen snel in een minderheidspositie zullen raken, net als in Nederland. Dat lijkt wat vreemd, want ik weet dat Polen de reputatie heeft heel religieus –dat wil zeggen rooms-katholiek– te zijn. De werkelijkheid is anders. Wel is 95 procent van de Polen gedoopt, maar bij een enquête bleek onlangs dat maar 60 procent van de Polen gelooft in een opstanding. Het geloof is in Polen meer folklore en verbonden met nationale tradities dan met werkelijk geloof. Deze kloof tussen de uiterlijke belijdenis en het werkelijk geloven, noem ik een schizofrene situatie.

De meeste voorgangers in Polen komen uit kleine dorpen en het is goed dat zij kennismaken met de secularisatie. In Polen zal de ontkerkelijking binnen drie jaar schrik­barend zijn toegenomen. Daarom is het goed dat wij hier als Poolse voorgangers worden toegerust en zo een brug leren te slaan naar de geseculariseerde medemens.”