Met achttien doden in het Iraakse Nasiriyah leden de Italiaanse strijdkrachten hun grootste verlies sinds de Tweede Wereldoorlog. In totaal raakten twintig Italianen gewond, meldde het Italiaanse ministerie van Defensie woensdag in zijn jongste overzicht. De aanslag kostte tot dusver ook aan negen Irakezen het leven.

De aanslag werd ’s ochtends gepleegd met een tankwagen vol explosieven. De truck ramde de toegangspoort van het complex en explodeerde aan de voorzijde van het politiebureau. De circa 2500 Italiaanse soldaten en carabinieri in Irak helpen bij de wederopbouw. De Italianen hebben woensdag duidelijk gemaakt dat zij in Irak blijven. Zowel premier Berlusconi als president Ciampi verklaarde door te gaan met de vredesoperatie en met humanitaire hulp.

Franse voorstellen in de VN-Veiligheidsraad voor een versnelde overdracht in Irak van de verantwoordelijkheden werden twee maanden geleden nog afgewezen door de Amerikanen. „Aan wie zouden wij de verantwoordelijkheid kunnen overdragen?” aldus minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell toen in reactie op het voorstel van Parijs. Het toenemend geweld in Irak heeft de regering-Bush echter tot andere gedachten gebracht.

Een belangrijke factor in de calculaties van het Witte Huis zijn de presidentsverkiezingen volgend jaar. Als de situatie in Irak blijft verslechteren en er steeds meer lijkkisten naar Amerika terugkeren, kan dat een politieke molensteen worden om de nek van Bush, die hoopt herkozen te worden. Daarom wil Washington de overdracht van de verantwoordelijkheden aan de Irakezen versnellen.

Daarmee hoopt men twee doelen te bereiken. Wanneer de Irakezen in welke vorm dan ook het bestuur van hun land overnemen, zijn de Amerikanen niet meer als eersten verantwoordelijk voor de veiligheidssituatie. Dat schermt president Bush op het thuisfront af van kritiek op zijn Irak-beleid. Verder hoopt men in Washington dat het aantreden van een (voorlopig) Iraaks bestuur de steun onder de Iraakse bevolking voor de overgang naar een democratisch Irak versterkt.

Volgens een rapport van het CIA-bureau in Bagdad neemt de steun van de Irakezen aan de Amerikanen snel af. Dit is deels een gevolg van het gebrek aan veiligheid en verder is men er niet van overtuigd dat de Amerikanen koste wat het kost in Irak zullen blijven. Het rapport noemt de dagelijkse aanvallen op Amerikaanse troepen -30 tot 35 per dag- geen losse incidenten meer, maar „een georganiseerde opstand.” Het rapport is de somberste visie van de inlichtingendienst op de situatie in Irak sinds de invasie in maart begon.

Bremer benadrukte tegenover president Bush en diens naaste medewerkers dat hij volledig achter het rapport van de CIA staat. Een rapport dat concludeert dat er snel iets moet veranderen, omdat Washington anders de wederopbouw van Irak onder Amerikaanse leiding wel kan vergeten. Het rapport waarschuwt ook tegen te agressief optreden van Amerikaanse militairen, omdat dit averechts kan werken. De militaire leiding in Bagdad heeft echter juist besloten om in het kader van de ”Operatie Stalen Hamer” harder op te treden tegen opponenten en mogelijke terroristen.

Hoe langer de chaotische situatie in Irak voortduurt, hoe waarschijnlijker het volgens de CIA wordt dat ook de sjiitische meerderheid in het zuiden zich aansluit bij de oppositie tegen de Amerikanen en Britten. President Bush zei eerder deze week nog dat de oppositie tegen de geallieerden zich concentreerde in Bagdad en Saddam Husseins thuisstad Tikrit. De aanslag op het hoofdkwartier van de Italiaanse politie in Nasiriyah woensdag duidt er echter op dat de opstandelingen nu ook het zuiden tot hun operationeel gebied verklaard hebben. In de zuidelijke regio was het relatief rustig sinds de val van Saddam.

De Amerikaanse regering condoleerde Italië met de dood van de militairen.