Behalve het begrotingstekort vallen ook de andere cijfers tegen, ten opzichte van de raming van juni. Zo krimpt de economie dit jaar harder (1,25 procent krimp tegenover 1 procent eerder geraamd) en is de economische groei volgend jaar bescheidener dan eerder geraamd (0,75 procent tegenover 1 procent).

Ook de werkloosheid stijgt meer dan eerder geraamd. Het CPB geeft nu ook cijfers over de werkloosheid volgens de ‘nationale definitie’, zoals die door het Centraal Bureau voor de Statistiek wordt gebruikt. In die definitie loopt de werkloosheid volgend jaar op naar 9,25 procent.

Ook de groei van de voor Nederland relevante wereldhandel valt tegen. Werd in juni nog een groei volgend jaar van 4,25 procent geraamd, nu wordt uitgegaan van 3,75 procent. De consumptie van huishoudens daalt ook volgend jaar nog met 0,75 procent in plaats van de eerder geraamde stabilisering.

Het begrotingstekort voor dit jaar komt uit op 3 procent, waar eerder met 3,5 procent rekening werd gehouden. Dat komt doordat een deel van de kosten van de nationalisatie van SNS niet onder het begrotingstekort meetellen.

De tussenraming van het CPB is bedoeld om het kabinet bij het opstellen van de begroting te voorzien van de allerlaatste economische cijfers. In de raming is door het CPB geen rekening gehouden met de extra bezuinigingen met een omvang van 6 miljard euro die het kabinet nog moet invullen.

Volgende week is daarover opnieuw overleg tussen de top van het kabinet en de top van de regeringsfracties VVD en PvdA. Het kabinet heeft eerder al besloten 6 miljard euro te bezuinigen op de begroting van volgend jaar, wat de uitkomst van de huidige tussenraming ook zou zijn. Berichten deze week dat het kabinet 8 miljard euro zou willen bezuinigen werden door vicepremier Lodewijk Asscher woensdag op Twitter als ‘onzin’ betiteld.

Reacties

VVD-Tweede Kamerlid Helma Neppérus: „Dit zijn harde cijfers. We zitten in een dal en dat is hard. Maar je ziet ook lichtpuntjes. Al is het langzaam, we beginnen uit de crisis te komen. Wij houden vast aan 6 miljard euro bezuinigen. Brussel heeft gezegd: dat moet je doen en daar tekenen wij voor. Op termijn moet je er natuurlijk wel voor zorgen dat het huishoudboekje ronddraait en dat je niet meer uitgeeft dan je binnenkrijgt. De oorzaak van het tragere herstel bij ons is dat wij in Europa een beetje ‘naijlen’. We kwamen minder snel dan bijvoorbeeld Duitsland in de ellende, maar met het herstel lopen we nu ook iets achter.”

Arie Slob van de ChristenUnie: „Alle seinen staan op rood. Bovendien is het pakket van 6 miljard aan bezuinigingen waar het kabinet nu aan werkt hierbij nog niet meegerekend waardoor de situatie nog erger kan worden als je met de verkeerde maatregelen komt. Er is werk aan de winkel voor zowel coalitie als oppositie. Het behoud van werkgelegenheid moet de hoogste prioriteit krijgen van het kabinet. Daarom doet het kabinet er verstandig aan niet verder te bezuinigen op de infra-projecten en de investeringen in energiebesparing. Dat levert juist banen op.”

Minister Henk Kamp van Economische Zaken: „De economische krimp vlakt in het tweede kwartaal verder af en de lichte groei van de export is hoopgevend. Het feit dat de Franse en Duitse economie weer groeien is goed voor de vooruitzichten van de Nederlandse exportsector.” Volgens de VVD-bewindsman is het voor het herstel van de economie noodzakelijk dat het kabinet doorgaat met het doorvoeren van hervormingen die de economie versterken en het op orde brengen van de overheidsfinanciën.

Jesse Klaver, financieel woordvoerder GroenLinks: „Het grootste probleem van Nederland is niet het begrotingstekort maar de groeiende werkloosheid. Het aantal werklozen blijft onverminderd stijgen terwijl er in tien jaar tijd niet zo weinig vacatures zijn geweest. Toch trekt het kabinet zich daar weinig van aan en richt het zich alleen op extra bezuinigen. Topprioriteit moet zijn om nu mensen aan het werk te helpen, het begrotingstekort terug brengen is een zaak van langere termijn.”

PVV-leider Geert Wilders via Twitter: „Economische cijfers catastrofaal. Werkloosheid breekt alle records. Ruttekampioenbanenvernietigen. #ruttemoetweg.”

Henk Nijboer, woordvoerder financiën PvdA: „De economische cijfers blijven zorgelijk. De werkloosheid blijft oplopen. Het vooruitzicht is wel dat er weer groei komt vanaf eind dit jaar. De vandaag verschenen cijfers tonen eens te meer aan dat Nederland behoefte heeft aan een pakket maatregelen om de economie te stimuleren en de (jeugd)werkloosheid te bestrijden. Die zaken zijn voor de PvdA het allerbelangrijkst. Naast het gezond maken van de begroting vraagt de PvdA het kabinet daarom om met voorstellen te komen die de werkloosheid terugdringen en de economie versterken op het gebied van de bouw, investeringen, kredietverlening en het bestrijden van (jeugd)werkloosheid. Het kabinet moet daarvoor op Prinsjesdag met een investeringsagenda komen.”

CDA-fractievoorzitter Sybrand Buma: „Het CDA roept het kabinet op om het roer om te gooien. Ondernemers moeten weer lucht krijgen en werk moet weer lonen. Dus een beleid dat ruimte geeft voor structureel economisch en financieel herstel, en geen verdere lastenverzwaringen of banenverslindende nivellering meer. Dat de crisis veel groter is dan VVD en PvdA bij de start dachten weten we al sinds begin dit jaar. Maar het kabinet heeft tot nog toe alleen nog maar sussend de oplossing tot augustus uitgesteld. En in de tussentijd is het alleen maar erger geworden. De combinatie van elkaar opvolgende lastenverzwaringen en nivelleren ten kosten van middeninkomens is een verstikkende keuze gebleken.”

Elbert Dijkgraaf, Tweede-Kamerlid voor de SGP en hoogleraar empirische economie van de publieke sector Erasmus Universiteit: „Geen beste cijfers CPB. Meer concurrentiekracht, lagere lasten en minder bureaucratie nodig. Stevig debat met regering!”

Arnold Merkies van de SP: „Duitsland, Frankrijk en Engeland laten een bescheiden economische groei zien. Dat geldt ook voor de werkloosheid. Je kunt dus niet meer spreken van een Europees probleem, maar van falend Nederlands beleid. Dankzij de keuzes van dit kabinet hebben mensen hier steeds minder te besteden. Alleen in Portugal en Griekenland zijn de reële lonen de afgelopen jaren harder gedaald. Mensen geven steeds minder uit en ook bedrijven durven amper te investeren. Als het kabinet stoïcijns deze bezuinigingen doorzet en alle adviezen van experts in de wind slaat, komen we nooit van deze crisis af.”