Zogenaamde tondelzwammen, die er tientallen jaren over doen om enige omvang te breiken, zitten stevig verankerd in voornamelijk beukenbomen. De zwammen worden van bomen gebroken, gezaagd of gehakt, meldt boswachter Kim van der Klis in een nieuwsbrief van Staatsbosbeheer Veluwe. „Niet om te eten, maar waarschijnlijk voor hun medicinale werking.”

Het weefsel van de tondelzwam werkt ontstekingsremmend en heeft een sterke bloedstelpende werking. Ook is de tondelzwam bekend als laxeermiddel en als medicijn tegen artritis. Vocht uit tondelzwammen zou een verlaging van de suikerspiegel teweegbrengen.

Uit de vruchtlichamen van de zwammen worden onder andere hoofddeksels gemaakt. De tondelzwam werd vroeger ook gebruikt als aanmaakmateriaal voor vuur, onder meer door militairen die in bossen bivakkeerden.

Tondelzwammen, ook wel tonderzwammen genoemd, leven op oude (half)dode boomstammen en groeien langzaam, aldus Van der Klis. „Een grote tondelzwam is al tientallen jaren oud. De zwammen en de dode bomen waar ze op groeien, zijn belangrijk voor veel dieren, zoals kevers en pissebedden.”

Bij voorkeur groeit de tondelzwam op beuken, maar ook op berken en populieren komt hij voor. Omdat er in de vrije natuur steeds minder oude bomen voorkomen, is de zwam een zeldzaamheid geworden. In Nederland is hij beschermd.

In het Speulderbos, nabij het Solse Gat, zijn vorige maand drie Chinese mannen aangehouden toen ze met hakbijlen al ruim 350 paddenstoelen hadden verwijderd.

Zwammen en paddenstoelen mogen niet worden meegenomen uit het bos, zegt boswachter Van der Klis. „Als wij mensen hierop betrappen, volgt er een boete of proces-verbaal. De rovers struinen bovendien dwars door de bossen, en dat is ook niet de bedoeling.”