De zaak-Snowden sleept al 2 maanden voort
MOSKOU (ANP/RTR/DPA). De Amerikaanse klokkenluider Edward Snowden houdt de gemoederen in de wereld al sinds begin juni bezig. De voormalige medewerker van de CIA en NSA onthulde dat deze Amerikaanse veiligheidsdiensten heimelijk op grote schaal telefoon- en internetgegevens verzamelen met het spionageprogramma PRISM. Een overzicht:
1 juni: Snowden biedt zijn informatie aan de Britse krant The Guardian en de Amerikaanse Washington Post aan, die hierover 6 en 7 juni publiceren. Hij was op 20 mei van Hawaii naar Hongkong gevlogen, met de geheime gegevens op zak.
9 juni: Op zijn eigen verzoek maken de twee media bekend dat Snowden hun bron is. Die dag duikt hij onder. De dagen erna blijkt de omvang van de spionage en de internationale verontwaardiging daarover steeds groter.
23 juni: Snowden vliegt uit Hongkong naar Moskou. De Amerikaan blijft in de transitieruimte van de luchthaven, omdat hij geen paspoort heeft. De VS hebben die ingetrokken en willen hem oppakken.
24 juni: Snowden heeft een ticket geboekt voor een vlucht van Aeroflot naar Cuba, maar hij is niet aan boord. Tientallen journalisten wel.
25 juni: De Russische president Vladimir Poetin zegt dat Rusland hem niet zal uitleveren aan de Amerikanen, ondanks een dringend verzoek van Washington. Ook China en de VS irriteren elkaar over de kwestie.
27 juni: De Amerikaanse president Barack Obama waarschuwt landen die asiel overwegen voor Snowden en wijst op internationaal recht.
1 juli: Poetin zegt dat Snowden in Rusland kan blijven als hij ophoudt „de Amerikaanse partners te beschadigen”. Snowden zegt dat niet toe. Hij vraagt asiel aan in tal van landen, waaronder ook Rusland.
3 juli: Het toestel van de Boliviaanse president Evo Morales dat onderweg is van Moskou naar huis, moet gedwongen een landing maken in Oostenrijk, omdat een aantal Europese landen geen toestemming geeft zijn luchtruim te gebruiken. Snowden zou aan boord zijn, maar dat is niet het geval. In de dagen erna bieden landen zoals Venezuela en Bolivia asiel aan als hij daarom zou vragen. Veel landen wijzen een verzoek af, ook omdat dat het niet correct is ingediend.
16 juli: De Russische advocaat van Snowden zegt dat hij tijdelijk asiel zal aanvragen in Rusland.
17 juli: Poetin stelt dat hij de relatie met de VS niet onder druk wil zetten vanwege Snowden. Het Kremlin zegt later niets af te weten van plannen van Snowden voor een Russisch paspoort.
24 juli: Opwinding ontstaat als Snowden mogelijk tijdelijk een pas krijgt voor Rusland, maar dat blijft toch uit door „bureaucratische problemen”.