„Het is een veelgehoorde opmerking dat de predikanten aan het einde telkens weer herhalen. Ik hanteer zelf een korte samenvatting aan het einde. Maar ik hoop niet in herhaling te vallen. Integendeel, ik merk soms aan het einde dat ik juist tijd tekort kom. Dat is trouwens ook wel een fout. Collega’s zullen dit herkennen. Een medebroeder zei laatst eens dat men soms de toepassing aanziet voor herhaling! Dat wijst dan wel op een geestelijk misverstaan. Soms komt het voor dat mensen een preek te theoretisch of te moeilijk vinden; en dat terwijl het gaat om exegese of uitleg. Er wordt opgemerkt: het kwam niet naar me toe, het deed me niets. Ik heb wel eens gemerkt dat hoorders die opmerking maakten omdat zij zich niet voelden ingeschaard bij de ware gelovigen. Zulke opmerkingen wijzen op geestelijke teruggang.

Maar ben ik nu niet te kritisch over de hoorder en de gemeente? O nee, ik heb grote bewondering voor de gemeente die elke zondag weer zo aandachtig en betrokken kan luisteren naar een preek. De kerkgangers die ik voor mij zie, vind ik, menselijk gesproken, zeer lankmoedig in het luisteren naar de dominee. Dat wil ik ook eens met nadruk uitspreken. Ik luister mijn hele leven al naar mijn eigen preken en dat doen met mij al Gods knechten. Als we preken, zijn we tegelijk ook deel van de gemeente en dus zijn we ook hoorders. We zullen moeten toestemmen dat dit wisselende resultaten biedt en dan zeg ik het nog maar zacht en vriendelijk. Ik heb vanuit deze gedachte ook begrip voor luisteraars, die moeite hebben met een te lange preek.”