Dat stellen negen patiënten en ex-medewerkers woensdagavond in het tv-programma De Vijfde Dag van de Evangelische Omroep (EO). Sommigen van hen zaten tientallen jaren bij de gemeenschap.

De Terebint biedt opvang aan „mensen met persoonlijke en levensproblemen”, zoals verslaafden, blinden en psychiatrische patiënten. De circa veertig patiënten wonen, werken en gaan naar de kerk op het terrein in Punthorst. De opvang staat onder leiding van Grietje Terpstra, die De Terebint in 1980 samen met haar inmiddels overleden man Harry oprichtte.

In het programma schetsen de betrokkenen een klimaat van voortdurende intimidatie en vernedering in de leefgemeenschap. Zo moest een patiënt op zijn knieën naar Grietje Terpstra kruipen, om zo vergeving te vragen voor vermeend wangedrag. Daarnaast zouden er regelmatig patiënten worden mishandeld en vastgebonden, onder wie een vrouw die aan psychoses leed.

Mishandeld en vernederd werd ook een kamergenoot van ex-patiënt Merylin Berghuis, die zes jaar in De Terebint zat. Berghuis beschrijft hoe Terpstra, op initiatief van zijn echtgenote, de volwassen vrouw in het bijzijn van iedereen op een vernederende manier over de knie legde en sloeg.

Volgens oud-medewerkers is het verblijf in De Terebint niet gericht op herstel en terugkeer in de maatschappij. „Dat wil ze (Grietje Terpstra, red.) niet, mensen worden bewust klein gehouden, zodat je niet meer weg kunt. Desnoods met slaan en schreeuwen. Zo heeft ze macht.”

Via de kerkdiensten op het terrein worden betrokkenen geestelijk gemanipuleerd, stellen ze. „Preken zijn bedoeld om mensen in het gareel te houden. De boodschap is: Je bent hier door God geplaatst, en dus moet je blijven. (…) Je wordt bang gemaakt. „Je hebt de duivel in je, anders zou je hier niet weg willen”, zeggen ze.”

Grietje Terpstra was woensdagmorgen niet bereikbaar voor commentaar. In een brief aan de EO noemde ze de beschuldigingen „roddel en achterklap.” In het programma is een korte reactie van haar te zien. „Je kunt geen stap verzetten zonder dat het verkeerd uitgelegd kan worden. Je kan niets doen zonder het in de context te zien. Als je die eruit gaat halen, krijg je hele rare situaties.” Welke context Terpstra bedoelt, is onbekend.

Het is niet de eerste keer dat Stichting De Terebint in opspraak raakt. Vorig jaar werd bekend dat er jarenlang kinderen zijn mishandeld in de Loot te Nieuwleusen, een tehuis van De Terebint. De organisatie die de kinderen in het tehuis plaatste, de William Schrikker Groep (WSG), bood eind vorig jaar excuses aan voor de gemaakte fouten.

Na een intern onderzoek erkende de organisatie signalen van de kinderen te hebben gemist en „onvoldoende onderzoek” te hebben gedaan naar hun veiligheid. De WSG staat daarom sinds begin dit jaar onder verscherpt toezicht van de inspectie. Het OM onderzoekt de mishandelingen.