Is de huidige brievenbus nu echt zo oubollig? Nou nee, eerlijk gezegd niet. „Volgens mij had-ie nog best jaren meegekund”, zegt de 76-jarige Rob Parry, ontwerper van het bestaande korps brievenbussen. Ruim veertig jaar lang heeft zijn vormgeving standgehouden. Alleen de grijze kleur is op een goed moment vervangen.

In Nederland staan 20.000 brandweerrode bussen met twee gleuven en een rijtje zwarte tanden. PTT Post wil gewoon een keer wat anders, iets nieuwers, iets hippers. Een bus met een tikkeltje meer design, een tikkeltje meer uitstraling. Blijkbaar hebben de postbodes daar een potje voor gevonden.

Hoeveel de vervangingsoperatie vergt, houdt PTT Post angstvallig geheim. „Eén brievenbus kost 750 euro”, verklapt een ingewijde. Kassa! Reken maar uit: 20.000 keer 750 euro is al snel 15 miljoen euro. Daar komen bij voorrijkosten, plaatsingskosten, arbeidskosten. Wie mooi wil zijn, moet pijn lijden.

De omwisseling wordt uitgesmeerd over een aantal jaren, haast het postbedrijf zich te zeggen. Kapotte, vernielde bussen verdwijnen het eerst. Daarna stukje bij beetje de rest. „De klus neemt wel vijf, zes jaar in beslag”, verklaart PTT Post-directeur Harry Koorstra.

De eerste postbus van de nieuwe lichting is dinsdag geplaatst bij het Binnenhof. Staatssecretaris De Vries van Verkeer en Waterstaat en schaatskampioen annex oud-postbode Piet Kleine onthulden op de kunstijsbaan in de Hofvijver het eerste exemplaar.

De nieuwe bus kan precies hetzelfde als de oude, erkent Koorstra. „Maar zij kan méér. Het ontwerp komt op drie punten beter uit de verf. De bestendigheid tegen vandalisme is toegenomen, de capaciteit 50 procent vergroot en de informatievoorziening over buslichtingen verbeterd.” Een display meldt digitaal of de bus is geleegd.

De capaciteitstoename is opmerkelijk. Het nieuwe ontwerp oogt immers aanmerkelijk compacter dan het huidige. Toch moet de gedrongen rode bus de helft meer kunnen slikken dan zijn illustere voorganger. „Het zal minder voorkomen dat uw brief er net niet meer bij kan”, verzekert Koorstra. PTT Post verwacht hierdoor een efficiencyslag te kunnen maken. Op sommige plaatsen kan het aantal brievenbussen worden uitgedund.

Ontwerper Rob Parry is redelijk te spreken over de nieuwe designbus. „De vorm bekoort me.” Parry tekende veertig jaar geleden vier jaar lang over het nu bijna afgedankte ontwerp. „Jammer dat de oude verdwijnt, maar ik kom gelukkig nog heel veel elementen uit mijn concept tegen”, zegt de gepensioneerde ontwerper tevreden. „De gleuven en het liftmechanisme voor de lichtingen zijn hetzelfde gebleven.”

De eerste brievenbussen dateren uit 1616. Enkhuizen en Hoorn hadden elk een bus. De gietijzeren -bronsgroene- bussen uit 1850 hebben het maar liefst 110 jaar volgehouden. In 1914 verschiet de bus van kleur. De eerste, revolutionaire ’tweelingbus’ verschijnt in 1963: ”lokaal” en ”overige bestemming” worden aan de bron gescheiden. Momenteel heeft iedere Nederlander op gemiddeld 500 meter afstand een eigen postbus.

De introductie van de nieuwe brievenbussen komt voor PTT Post op het moment dat zich een concurrent op de binnenlandse postmarkt aandient. Van Tol uit Bodegraven heeft aangekondigd ook post te willen gaan bezorgen.

Koorstra reageert luchtig. „Een leuk initiatief. Wij pakken het sportief op. PTT Post pleit al jaren voor meer concurrentie in het buitenland. Waarom zouden wij een bedrijf op onze thuismarkt dan dwarsbomen?” De PTT’er juicht de plannen van de concurrent juist toe. „Nu kunnen wij bewijzen hoe goed we zijn.”

De postdirecteur wijst er wel op dat Van Tol zich aan de regels moet houden. „Iedereen heeft meer belangstelling voor postbezorging van Appelscha naar Den Haag. Maar van Den Haag naar Appelscha moet ook gebeuren.”

Een goocheme journalist vraagt de chef aller postbodes of hij de nieuwe brievenbus in gebruik wil nemen. Koorstra reageert royaal. Tuurlijk, het is zijn feestje. Dan blijkt het addertje onder het gras. De wenskaart is gericht aan… concurrent Van Tol: 1-0.

Koorstra blijft sportief. Welwillend laat hij de kaart in de gleuf glijden. „Wordt-ie nu ook echt bezorgd?” vraagt de journalist hoopvol. Koorstra grijnst. „Als er een postzegel op zit altijd.” Foutje… de zegel is vergeten. Dat is 1-1.