De populaire markt in hervormd centrum Maranatha ging in 2005 van start. Horstman: „Na een jaarmarkt waren er diverse spullen achtergebleven, en als beheerster mocht ik daarmee doen wat ik wilde. Er zaten veel tweedehands boeken bij. Nieuwsgierig begonnen de gebruikers van ons gebouw in de dozen met boeken te snuffelen. Ik vond het niet nodig alles gratis mee te geven, dus besloot ik 1 euro voor drie boeken te vragen. De dozen zette ik op een paar tafels, geldpotje erbij. Het liep als een trein.” Even soepel werd een doel voor de opbrengst gevonden. „Er werd die week in Maranatha een avond georganiseerd over aidsweeskinderen. Ons project was geboren.”

De afgelopen jaren is de boekenmarkt gegroeid. Het hele jaar is de harde kern van pakweg tien vrijwilligers –„allemaal kerkelijk, maar ze hoeven niet per se hervormd te zijn, we zijn niet kieskeurig”– in de weer om de boeken te verzamelen. „Bij verhuizingen of sterfgevallen worden woningen leeggeruimd”, zegt Horstman. „Maar ook in andere gevallen willen mensen van hun boeken af. Met dozen tegelijk worden ze bij ons bezorgd. Wij bekijken alles. We willen natuurlijk niet dat er boeken met vloeken of rare plaatjes tussen staan. Maar: je kunt het nooit helemaal voor wezen. Zo-even kwam een vrijwilligster naar me toe met een boek dat echt niet deugde. Dan schaam je je wezenloos dat zoiets ertussen heeft gestaan. Ik snap ook niet dat mensen zo’n boek durven inleveren.”

Na een jaar verzamelen heeft de Leerdamse algauw 20.000 boeken in voorraad. Ze worden tijdens drie lange weekends –van donderdag tot en met zaterdag– te koop aangeboden. „Vorig jaar hebben we 10.000 boeken verkocht en hadden we nog 180 dozen over.” Het aanbod is divers: kinderboeken, streekromans, thrillers, hobbyboeken en hier en daar wat literatuur. „We voeren steeds nieuwe voorraad aan. Om het spannend te houden. Zo komen de mensen terug. De prijs is al die jaren hetzelfde gebleven: één boek voor 50 cent; drie voor 1 euro. Dat is onze kracht.”

De klanten komen vooral uit Leerdam en omgeving. „Maar we zijn bekend in heel Nederland. Er kwamen ooit Groningers die op doorreis waren naar België. Ze vroegen bij de VVV wat er in Leerdam te doen was. Uiteindelijk kwamen ze bij het Glasmuseum én bij ons terecht.” Vorige week kwam er een man uit Kampen langs. Een dag te vroeg, maar later stond hij weer op de stoep. Met tientallen andere liefhebbers, zo blijkt. Pas tegen twaalven wordt het rustiger. Maar ook dan blijft het een komen en gaan.

Twee vrouwen zijn op weg naar huis, de armen vol boeken. Terwijl ze balanceren om hun buit veilig over te brengen, bewonderen ze elkaars aanwinsten. „Da’s een mooie, die wil ik na jou lezen.” Binnen is het na een lange zoektocht eindelijk raak. „Een pareltje”, juicht een man. Iemand anders vertrekt met lege handen. „Ik spaar trilogieën. Ik zoek er nog vier van een serie van honderd. Nee, ze zaten er niet tussen. Vanmiddag probeer ik het nog eens. En anders morgen.” Een scholiere komt in haar middag­pauze langs. „Ik zoek leesvoer voor de vakantie. Misschien vind ik wat voor mijn literatuurlijst.”

De opbrengst van de boekenmarkt steeg in de loop der jaren. Kwam er in het eerste jaar ruim 500 euro binnen, in 2012 werd er alleen al in juni voor 3500 euro aan boeken verkocht. In totaal brachten de vrijwilligers vorig jaar 7400 euro bij elkaar. Horstman: „We verkopen ook bij andere gelegenheden of via Marktplaats. Leg­puzzels zijn momenteel gewild. Ze liggen uitgestald, zodat mensen kunnen zien dat ze compleet zijn. We maken geen onkosten; alles wordt gesponsord.” De vrijwilligers hebben plezier. „Met de opbrengst zorgen we voor eten, kleding en de opleiding van kinderen die het hard nodig hebben. Heel anders dan gewoon een bedrag storten; dit geeft meer voldoening.”