Turkije wordt geconfronteerd met de grootste protestgolf sinds Erdogans partij van gematigde islamisten, de AKP, 10 jaar geleden aan de macht kwam. Tienduizenden Turken gingen vrijdag in diverse steden de straat op. Bij 90 demonstraties zijn in totaal 939 aanhoudingen verricht, aldus het ministerie van Binnenlandse Zaken. Bij botsingen raakten 79 mensen gewond.

Vrijdag mondden de protesten uit in veldslagen tussen oproerpolitie en demonstranten, niet alleen in Istanbul maar ook elders in het land. Er zijn honderden gewonden gevallen. Erdogan erkende zaterdag dat de politie te hard was opgetreden en beloofde een onderzoek. Ooggetuigen meldden dat de politie zich zaterdagmiddag van het plein terugtrekt en er betogers naar het Taksimplein gaan.

Erdogan riep de betogers op onmiddellijk op te houden, „want de regering zal niet voor een minderheid buigen. Wij hebben hier elke vier jaar verkiezingen en het volk heeft gekozen”, aldus de premier die al sinds 2002 verkiezingen moeiteloos wint.

Erdogan zei dat het plan het Taksimplein te vervangen wordt aangegrepen om onrust te stoken. De politie heeft zaterdag geprobeerd met wapenstok, waterkanon en traangas te voorkomen dat vele duizenden betogers naar het plein optrekken om er samen te komen.

In de nadagen van het Ottomaanse Rijk stond op de plaats van het Taksimplein een groot militair en architectonisch imposant complex, de Artillerie Barakken. Dat is in 1940 gesloopt. In 2011 is besloten het complex uit 1806 met een andere bestemming te herbouwen.

Volgens Cengiz Aktar, hoogleraar politicologie, is Erdogan met zijn harde optreden te ver gegaan. Aktar, die werkt aan de Bahcesehir Universiteit in Istanbul, meent dat de manier waarop de premier de samenleving naar zijn hand probeert te zetten, „de bevolking van Turkije tot hier zit. Mensen zitten vol negatieve energie om talrijke redenen”. Velen zijn moe van Erdogans autoritaire stijl. De enorme bouwprojecten in Istanbul „worden uitgevoerd zonder enig onderzoek naar de impact ervan en zonder inspraak van de bevolking.”