De term Hollandse netwerken raakte in zwang tijdens het onderzoek van de parlementaire enquêtecommissie-Van Traa naar de strijd van politie en justitie tegen de onderwereld, dat voortvloeide uit de IRT-affaire.

De eerste bekende exponent van het Hollandse netwerk werd gevormd door de (gewelddadige) misdaadclan van Klaas Bruinsma. De groep legde zich in de jaren 80 toe op de import van grote partijen drugs. Bruinsma werd in 1991 in Amsterdam geliquideerd. Het bestaan van de bende drukte justitie met de neus op de feiten: de georganiseerde misdaad van eigen bodem, ook wel aangeduid als de poldermaffia, was bepaald geen marginaal verschijnsel meer.

In de jaren 90 kregen justitie en politie diverse groeperingen in het vizier. Rotterdammer Ton van D. en zijn mannen bleken honderden miljoenen te verdienen in de internationale xtc-handel. Veel van die miljoenen werden ondergebracht bij de Amsterdamse vastgoedtycoon Willem Endstra, die in 2004 werd geliquideerd. In diezelfde periode werden ook drugsbaronnen als Henk Orlando Rommy en kamper Bertus K. bekende namen.

Halverwege het decennium sloot het justitiële net zich ook rond Johan V., alias de Hakkelaar, die met strakke hand een indrukwekkend, internationaal opererend drugsimperium leidde. In de jaren voor zijn arrestatie werden zijn adjudanten al voor de rechter gebracht. Vorige week meldde justitie dat de speurtocht naar zijn veronderstelde misdaadfortuin wordt gestaakt.

Ook Charles Zwolsman gold als een van de kopstukken binnen de wereld van de Hollandse netwerken. Hij overleed in 2011 in zijn cel, nadat gebleken was dat hij zich opnieuw in de grootschalige drugshandel had gestort.

De Hollandse netwerken opereren gescheiden, maar gaan ook samenwerkingsverbanden aan. Grof geweld wordt niet geschuwd. De afgelopen twee decennia zijn ettelijke personen in het door Nederlanders bepaalde misdaadmilieu geliquideerd.