Elke dag komen er 400 vluchtelingen bij. In Nederland zijn heel wat instanties actief om geld in te zamelen voor noodhulp. De actie van de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) loopt tot 3 juni. Tot nu toe is er 4,5 miljoen euro binnengekomen op Giro 555.

Een van de partners van de SHO is Kerk in Actie (KiA). Noodhulpcoördinator Dick Loendersloot vindt de opbrengst tot nu toe „niet tegenvallen”, gezien de verwachtingen die er eerst waren. Het geld van KiA gaat naar Action by Churches Together, een internationaal samenwerkingsverband van kerken dat het geld distribueert over aangesloten kerken in de regio. Kerk in Actie onderhoudt goede contacten met de Syrisch-Orthodoxe Kerk van Antiochië in Syrië. Ongeveer de helft van het geld gaat naar Syrië, de rest gaat naar vluchtelingenkampen erbuiten.

Loendersloot, die vandaag naar de regio vertrok, zegt dat de hulpverlening vanuit het buitenland op dit moment in zoverre voldoende is dat er zich geen „Somalische toestanden” voordoen. Daarmee doelt hij op de honger in de Hoorn van Afrika in 2011, toen velen stierven van uitputting. Blijven helpen is belangrijk, zegt hij. „Zelfs als het conflict nu over zou zijn, dan zou er jarenlange hulp nodig zijn voor de wederopbouw.”

Diaconaal programma

Luisterend Dienen, een diaconaal programma van de Protestantse Kerk en de GZB, heeft zich vanaf begin dit jaar ingezet voor noodhulp aan Syrische vluchtelingen. In het voorjaar heeft ds. N. M. Tramper het gebied bezocht. Programmacoördinator M. A. Geluk deelt mee dat al heel wat kerken van Gereformeerde Bondssignatuur gecollecteerd hebben. „Men voelt aan dat men iets moet doen.” Tot nu toe is er ongeveer 200.000 euro opgehaald. Het geld gaat onder meer naar een christelijke organisatie die vanuit diverse kerken in het Midden-Oosten werkt en naar de National Evangelical Synod of Syria and Libanon (NESSL).

Stevig meegenomen

De Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) hebben ook een actie op touw gezet om geld in te zamelen voor de vluchtelingen, vertelt ds. G. Drayer, hoofd van het diaconaal bureau. Gemeenten die willen collecteren, kunnen gebruik maken van een flyer of van een korte powerpointpresentatie. De actie wordt breed gedragen, zegt ds. Drayer, die verwacht dat zo’n 150 van de in totaal 184 gemeenten van het kerkverband hiervoor zullen collecteren. „Degenen die niet meedoen, hebben praktische bezwaren.”

De opbrengst gaat via het diaconaal bureau naar de organisatie Medair. De hulp is niet alleen bestemd voor christenen, maar christenen worden in de bedeling wel „stevig meegenomen”, aldus ds. Drayer. De speciale collecten moeten goeddeels nog op gang komen. Tot nu toe is er voor enkele tienduizenden euro’s opgehaald. De actie loopt voor onbepaalde tijd.

Lang geaarzeld

Bijzondere Noden van de Gereformeerde Gemeenten heeft lang geaarzeld om voor Syrische vluchtelingen te collecteren, deelt algemeen secretaris L. van der Maas mee. „We zaten met vragen over betrouwbare contacten, de nog steeds voortdurende strijd en de bestemming van het geld. Mede door verzoeken van kerkleden hebben we besloten toch een actie te houden. We hebben intussen diverse betrouwbare contacten gevonden.”

Van der Maas noemt als eerste de Armeense Kerk in Libanon en een zusterkerk daarvan in Syrië. Hij vindt het belangrijk om niet alleen hulp te geven aan christelijke vluchtelingen buiten Syrië maar ook in het land zelf. „Dikwijls vluchten de sterkeren en blijven de zwakken.” Verder geeft Bijzondere Noden steun aan het werk van de hulpverleningsorganisatie ZOA, die in Jordanië programma’s opzet in overleg met lokale vertegenwoordigers van de kerken. Ten slotte werkt Bijzondere Noden samen met de Stichting Ismaël, die diverse contacten heeft met plaatselijke kerken in Syrië.

Het geld komt deels binnen via privégiften en deels via kerkelijke collecten. Voor dat laatste werkt de organisatie samen met de Gereformeerde Gemeenten in Nederland en de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland. Alle kerkenraden van de drie kerkverbanden hebben een brief ontvangen met het verzoek te collecteren. Zo nodig komt Van der Maas tekst en uitleg geven.

De collectes komen langzaam op gang. „Tot nu toe is er ongeveer 250.000 euro opgehaald. Ik hoop op ten minste 400.000 euro. Een bedrag van 2 miljoen euro –dat we inzamelden voor Haïti na de aardbeving daar– is nu niet reëel. Van de verwoestingen van een natuurramp zijn de meeste mensen meer onder de indruk dan van slachtoffers van een oorlog. Laten we echter bedenken dat de nood er niet minder om is.”

Vluchtelingenkamp

A. Moerdijk, secretaris van de stichting Ismaël, is blij met de samenwerking met Bijzondere Noden. Hij deelt mee dat de stichting de contacten met de baptistenvoorganger in Damascus, die een goede hulpverlening opgezet heeft, geïntensiveerd heeft. Daarnaast onderhoudt de stichting een relatie met Armeense christenen in een vluchtelingenkamp in Libanon. Verder is er een nieuw contact ontstaan in een christelijke wijk van Damascus. Moerdijk geeft aan dat oproepen van de organisatie om financiële bijdragen behoorlijk wat respons opgeleverd hebben.

Plicht om hulp te bieden

De oud gereformeerde gemeente (ogg) te Utrecht hield onlangs een collecte voor Syrische christenen die gevlucht zijn. Diaken C. van Haaften stelt dat „de Oud Gereformeerde Gemeenten minder in zichzelf gekeerd zijn dan velen denken.” Hij wijst erop dat de gemeente in Utrecht destijds gecollecteerd heeft voor noodhulp na rampen in Haïti en Pakistan en dat ze financieel bijdraagt aan hulptransporten en lectuurverspreiding vanuit de oud gereformeerde gemeente van Urk naar Oost-Europa.

„Zeker als het gaat om belijders van de naam van Christus is het onze plicht om hulp te bieden. Het is Christus’ bevel dat we goed doen aan allen en meest aan de huisgenoten van het geloof. In dit geval kunnen we er vrij zeker van zijn dat het geld goed terechtkomt. Het gaat naar Bijzondere Noden van de Gereformeerde Gemeenten, die goede contacten hebben onder Syrische christenen.”

Van Haaften vindt niet dat Oud Gereformeerde Gemeenten zelf acties moeten organiseren. „Daar zijn we te klein voor”, zegt hij beslist. „Maar we zijn niet te klein om veel te geven”, voegt hij eraan toe. „Tijdens vorige acties deden zeker dertig van de zestig gemeenten mee en bracht ons kerkverband vele tienduizenden euro’s bijeen.”