In de exact 540 seconden die mij gegeven zijn om in deze pauzedienst stil te staan bij het leven van Nehemia, lezen we over een bijzondere samenkomst. Een samenkomst, een soort opwekkingsdienst, die maar liefst zes uur duurt. Dat is nog eens wat anders dan een pauzedienst.

We staan stil bij het leven van Nehemia, een Godvrezend bestuurder, die rond 445 voor Christus als landvoogd werkzaam was. Samen met Ezra en Daniël behoort Nehemia tot de godvrezende hoge overheidsdienaren van die tijd. Kenmerkend is dat ze dienen onder aardse koningen en overheden die de hemelse God veelal niet erkennen. Dat maakt hen voor mij persoonlijk heel bijzonder. Als Kamerlid en dienaar van de overheid voel ik mij als christen gemotiveerd door het handelen van deze mannen in hun overheidsdienst en dienst van God. Wij allen kunnen veel van ze leren en daarmee leren we ook iets van God. Al was het alleen de manier waarop Hij hen leidt en met hen omgaat.

Nehemia was wijnschenker aan het hof van de Perzische koning Artaxerxes I. Aan zijn gezicht leest deze koning af dat er iets mis is met zijn dienaar. Dat is opvallend, want in die tijd was het niet geoorloofd om met een droevig gezicht voor de koning te verschijnen. Maar bij God werkt het anders. Hij legt de koning niet de toorn in de mond, maar vraagt wat er met zijn dienaar is. Zo brengt God mensen bij elkaar én zet hij koningen en regeringen in voor Zijn werk, zelfs zonder dat die koningen en regeringen Hem dienen. Je ziet dat vaker terugkomen in de Bijbel en ik vind dat heel erg mooi. Ja, ik vind dat zelfs geruststellend en relativerend. God heeft geen regeringen of wereldleiders nodig om Zijn plannen ten uitvoer te krijgen. Het is hooguit andersom. Dat was toen en is vandaag niet anders.

Terug naar de vragende koning van Perzië. Nehemia beantwoordt de vraag –nadat hij gevast en gebeden heeft– en vertelt over de berichten van zijn stad Jeruzalem, die in puin ligt en die, nu er geen muur meer is, een prooi is van eenieder. „Hartzeer”, dat is de conclusie van de koning bij het aanhoren van dit verdriet. Als een dokter stelt hij de diagnose treffend vast. En al biddend en bevend vraagt Nehemia de koning om naar die stad terug te mogen gaan en de muur te mogen herbouwen.

Ik vind dit zo’n teken van kracht. „Wanneer zult gij terugkeren?” is het antwoord van de koning. Ja, de deur gaat open. De deur gaat wagenwijd open. Voor twaalf jaar krijgt Nehemia verlof. Inclusief papieren, manschappen en een vrijgeleide vertrekt Nehemia uit het paleis. Twaalf jaar wordt hij bestuurder. Dat is precies zolang je in mijn partij volksvertegenwoordiger mag zijn.

Ik heb afgelopen dagen bewust gekeken naar het werk van de bestuurder Nehemia en ik kan u zeggen dat je vandaag de dag nog heel veel van hem kunt leren. Soms zag ik ook opvallende overeenkomsten met ons Nederlandse bestuursmodel. Toevallig. Wist u dat ‘minister’ Nehemia ook een volksvergadering kende? Ze waren denk ik niet democratisch gekozen, maar het was daar ook 150 man. Hoofdstuk 5 van Nehemia zou niet misstaan in de huidige opleiding bestuurskunde. Hierin wordt beschreven wat voor soort bestuurder Nehemia eigenlijk was. In de jongerenbijbel wordt dit hoofdstuk zelfs aangeduid met: het goede bestuur van Nehemia.

Terwijl de muur van Jeruzalem onder zijn gezag wordt gebouwd, verordonneert Nehemia de rijken om schulden kwijt te schelden aan de armen. Dat doet hij overigens zonder overleg met de 150 man om zich heen. En iedereen luistert en handelt ernaar. Geen wet is hiervoor nodig. En ook geen ambtelijk en geldverslindend apparaat.

Nehemia heeft de kennelijke positie om dit zeggen, en dat is niet zo vreemd ook want de mensen zien dat hij er zelf naar leeft. Zijn persoonlijke gedrag was in overeenstemming met zijn houding in het openbaar. En hij deed meer: hoewel hij landvoogd was en dus belasting mocht heffen, deed hij dit niet. Tegenwoordig word je daar denk ik heel populair van als politicus, geen belasting heffen. Ik lees overigens niet terug hoe hij alles financierde, maar dat terzijde.

En dan is het aardig om te zien hoe het met zijn aardse koning in Perzië gaat. Niet in de Bijbel, maar uit andere bronnen over die tijd lezen we dat zijn gezag tanende is en uiteindelijk ten onder gaat aan corruptie en wanbeleid. Terwijl Nehemia’s gezag stijgt en stijgt, daalt op hetzelfde moment het gezag van de koning van Perzië. Zijn gezag gaat uiteindelijk ten onder aan zware belastingheffingen en corruptie.

Ik sluit deze korte reflectie af met twee beschouwingen. Laat ik beginnen met de tekst van vandaag. Ds. Maasland heeft deze voorgelezen en uitgelegd. De muur is af. De opdracht is voltooid. En dan komt Ezra ten tonele. Dat is voor mij en mijn vrouw een bijzondere naam. Ons vijfde kindje, geboren in december afgelopen jaar, draagt zijn naam. En in zijn tweede naam draagt Ezra de naam van zijn broer Jesse die wij te vroeg moesten loslaten. Zo kunnen namen uit die tijd tegenwoordig nog heel mooi zijn, maar mogen ze ook op hun beurt weer een verwijzing of achtergrond kennen.

Ezra. Net als Nehemia een bestuurder, landsvoogd uit die tijd. En beiden zijn ook door dezelfde koning van Perzië vrijgesteld om in en rond Jeruzalem voor die echte Koning te dienen. Nehemia bouwde de muur, maar Ezra was van het Woord. Gods Woord. En zodra er van het Woord sprake is, zien we Ezra verschijnen, want hij bezat de gave en had de opdracht te leren en op zijn eigen manier bij te dragen tot de godsdienstige ontwikkeling van het volk. Volgens mij hebben wij hier tegenwoordig geen minister meer voor.

Nehemia, hoewel met de hoge waardigheid van landvoogd bekleed, maakt dadelijk plaats voor Ezra. Ik vind dat heel mooi om te zien. Mannen van dezelfde tijd, door God gezonden, met een eigen opdracht, maar zonder enige prestatiedrang of naijver. Het woord van God wordt gesproken. Nehemia maakt direct plaats. Het maakt dan even helemaal niet uit of je nu bestuurder bent of niet. Nehemia oefent namens God het bestuur uit. Ezra van zijn kant geeft onderricht in de wet. Een heel mooi beeld van deze twee mannen.

Ten slotte. Het werk zit erop. De trouwe rechtvaardige slaaf keert terug naar zijn aardse koning. Aandoenlijk vond ik de diverse verzen in het afsluitende hoofdstuk 13 waarin Nehemia zijn God diverse keren vraagt om Zich zijn goede daden te herinneren. „Mijn God, denk ook hierom aan mij, en wees met mij begaan in uw grote goedgunstigheid”, lezen we in hoofdstuk 13:22. Een aardse en een hemelse Koning voor deze bestuurder. Nehemia leeft in het jaar 500 voor Christus. Het Nieuwe Testament is er nog niet. Maar enige eeuwen later zal die hemelse Koning Zijn Zoon zenden naar de aarde om met ons een nieuw en eeuwigdurend verbond aan te gaan. Laten we, geïnspireerd en gemotiveerd door Nehemia, doorgaan met onze goede werken en inzet. Ze vormen vanaf Jezus’ komst naar de aarde echter niet meer de voorwaarde voor dat echte Koninkrijk. In Hem geloven, genieten van Zijn genade, met open handen en harten. Of je nu landvoogd of politicus bent of niet. Het maakt dan niet meer uit. Het gaat om Hem.

De auteur is lid van de Tweede Kamer voor het CDA.