Dit heeft de Spaanse vice-premier Rato vrijdag bekendgemaakt. In het bedrag van 28 miljard euro zijn geen giften in natura, de exportkredieten en de technische hulp aan Irak meegerekend.

Een van de leden van de Iraakse regeringsraad, minister van Planning Mahdi Hafez, liet eerder vrijdag weten dat de donorconferentie Irak ruim 34 miljard euro had opgeleverd. Het is onduidelijk hoe deze berekening tot stand is gekomen. Deze mededeling wekte wel de indruk dat de donorconferentie veel meer geld heeft gegenereerd dan aanvankelijk werd verwacht. Hafez noemde het resultaat van Madrid „een voortreffelijk begin”.

Washington had voor het begin van de conferentie gezegd dat Irak tot 2007 zeker 56 miljard dollar, bijna 48 miljard euro, nodig heeft, maar het was al eerder duidelijk dat deze verwachting in Madrid niet zou worden waargemaakt. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Powell, verklaarde donderdag al dat het „geen ramp” zou zijn als dit streefbedrag in Madrid niet zou worden gehaald.

Na de Verenigde Staten wordt Japan de grootste geldschieter van Irak. Het land geeft 5 miljard dollar (4,2 miljard euro), waarvan 3,5 (2,99 miljard euro) in de vorm van leningen met een gunstig rentetarief. Koeweit en Saudi-Arabië beloofden elk 1 miljard dollar (ruim 850 miljoen euro) als gift. De Wereldbank leent Irak 3 tot 5 miljard dollar (2,5 tot 4,2 miljard euro).

De bijdrage van de Europese Unie, waarover de VS aanvankelijk niet erg tevreden waren, is flink. Uit het budget van de Europese Commissie komt de al eerder beloofde 2 miljoen euro. Maar individuele lidstaten dragen nog eens bijna 1 miljard extra bij. De grootste donoren zijn de voorstanders van de Amerikaanse inval in Irak van weleer: Groot-Brittannië, Spanje en Italië. Maar ook Zweden en België tastten in de buidel. De tegenstanders van de strijd, Frankrijk, Duitsland en Rusland, waren onvermurwbaar en hebben geen extra geld gegeven. Duitsland benadrukte wel dat het ruim bijdraagt aan de EU-gift en daarnaast een groot aantal humanitaire projecten in Irak financiert.

Nederland heeft 13 miljoen euro bijgedragen. Aanvankelijk wilde ons land de beurs gesloten houden, omdat er al Nederlandse militairen in Irak zijn gelegerd.

Het geld van ’Madrid’ komt in een speciaal fonds, dat wordt beheerd door de Wereldbank, de VN en Iraakse afgevaardigden. Dit moet de indruk wegnemen dat de Amerikaanse bezettingsmacht de volledige controle heeft over de Iraakse financiën.

Spanje liet vrijdagavond weten dat de meeste donorlanden tot nu toe niet duidelijk hebben gemaakt hoe hun contributie er precies uitziet: als gift, lening of bilaterale hulp gekoppeld aan Iraakse samenwerking met het ’nationale’ bedrijfsleven.

Duidelijk is dat een groot gedeelte van het totale bedrag bestaat uit leningen. De schuldenlast van Irak neemt hierdoor flink toe. De totale buitenlandse schuld van het land loopt nu al op tot zeker 100 miljard dollar (ruim 85 miljard euro). Sommige schattingen gaan zelfs uit van 150 miljard. Volgens een woordvoerder van het Internationaal Monetair Fonds, dat overigens ongeveer 4 miljard dollar (3,4 miljard euro) aan Irak zal uitlenen, vormt dit een groot probleem voor de toekomstige kredietwaardigheid en economische ontwikkeling van het land. Volgens de Wereldbank heeft Irak na 2004 echter weer voldoende inkomsten uit olie-export.

De Verenigde Staten hebben er bij verscheidene landen op aangedrongen om de Iraakse schulden geheel of gedeeltelijk kwijt te schelden, maar geen van de aanwezigen heeft hierover tot nu toe toezeggingen gedaan. Saudi-Arabië, dat van Irak nog 24 miljard dollar te goed heeft (ruim 20 miljard euro), zei hiertoe wel „eventueel” bereid te zijn. Ook Frankrijk verklaarde dat een deel van de Iraakse schulden aan de Club van Parijs, het overlegorgaan van westerse kredietverstrekkende landen, mogelijk zou kunnen worden kwijtgescholden.