De opbouw van het boek is chronologisch. Zo volgt na het humanisme de gouden eeuw met bekende wetenschappers zoals Antoni van Leeuwenhoek en Christiaan Huygens. Maar ook onbekendere, zoals de tulpendeskundige Carolus Clusius met zijn boek ”Exoticorum libri decem” uit 1605.

Intrigerend is het chirurgijnsgereedschap van Cornelis Solingen. Wat te denken van een schedelkrik, of deftiger ”elevatorium bipoidum”? Of een schedelzaag met een borsteltje om botsplinters weg te vegen?

Tijdens de verlichting is Bernard Nieuwentijt een opvallende figuur. Hij bedreef wetenschap om in de schepping de hand van de Schepper te ontdekken. Zo iemand zou vandaag een creationist worden genoemd. Ook de tekst op de insectenkast van de Amsterdamse familie Sepp is opgesteld in die geest: ”Eminet in Minimis maximus ille Deus” – Gods almacht blijkt het meest in de kleinste schepselen.

Net als vele anderen heeft ook Einstein zijn sporen in Nederland nagelaten. Het museum bewaart nog altijd de Watermanvulpen die hij schonk aan de natuurkundige Paul Ehrenfest.

Het boek kan vanzelf onmogelijk een volledig beeld geven van het museum, maar stiekem nodigt het wel uit om de collectie met eigen ogen te gaan bekijken.

Boekgegevens

”Knappe koppen. Geschiedenis van de wetenschap in Nederland”, Tim Huisman en Ad Maas; uitg. W Books, Zwolle, en Museum Boerhaave, Leiden, 2013; ISBN 978 9066 301 18 4; 240 blz.; € 17,95.