Het is een van de stellingen op het jaarlijkse Drechtsteden­debat, georganiseerd door CDA-gemeenteraadslid Marco de Fonkert en ondernemer Hans van der Wegen: „Medisch specialisten maken de gezondheidszorg overbodig duur.” De Kamerleden Krol (50PLUS) en Leijten omarmen die uitspraak. Krol: „Specialisten moeten weer in loondienst komen en hun salaris moet teruggebracht tot de balkenendenorm.”

Pier Eringa, voorzitter van de raad van bestuur van het Albert Schweitzer ziekenhuis en woensdagavond ook aanwezig in het Wartburg College, lacht erom. „Politici kunnen het hier uren over hebben. Maar echt, houd er maar over op. We hebben het over amper 2 procent van de kosten van de zorg. De geweldige kostenstijgingen in deze sector, zo’n 3 tot 4 miljard jaarlijks, kun je alleen bestrijden door betere preventie. En door voor burgers meer drempels op te werpen. We hebben in Nederland 16,8 miljoen inwoners en 20 miljoen polibezoeken en 2 miljoen ziekenhuisopnamen per jaar. In onze zorgconsumptie zit dus iets helemaal scheef.”

Leijten wil er nog niet aan. Het inkomen van specialisten geen item? „Als we er 400 miljoen op kunnen besparen, vind ik dat veel geld. Dan hebben we het over de helft van het bedrag dat het verhogen van het eigen risico moet opbrengen.”

Volgens het SP-Kamerlid is er in de zorgsector („Laat u niet gek maken!”) nog geld genoeg, maar komt het niet op de goede plekken terecht. „Juist vandaag werd bekend dat de zorgverzekeraars 1,4 miljard winst hebben gemaakt.”

Maar dat wordt D66-Kamerlid Koolmees, de man die later op de avond door een jury tot winnaar van het Drechtstedendebat zal worden uitgeroepen, te gortig. „U moet wel een eerlijk verhaal vertellen. Het is de politiek die aan de zorgverzekeraars gevraagd heeft een buffer op te bouwen, bedoeld om stabiliteit voor de toekomst te garanderen. En 1,4 miljard klinkt mooi, maar besef: in de zorg gaat jaarlijks 90 miljard om.”

Dat er veel winst valt te boeken door preventie, daarover zijn alle aanwezige Kamerleden, van coalitie en oppositie, het eens. Maar hoe doe je dat? Zeer contraproductief is volgens de oppositie het schrappen van de vergoeding voor huishoudelijke hulp. Volgens CDA-Kamerlid 
Keijzer heeft huishoudelijke hulp in de thuiszorg een sociale en preventieve functie. „Bij hulpbehoevende en eenzame mensen komt dan in elk geval één keer in de week iemand langs, die zegt: zou je die rommel niet eens in een vuilniszak doen en op straat zetten? Als je op die manier het welzijn van mensen verhoogt, wordt het risico dat ze ziekteklachten ontwikkelen een stuk kleiner.”

Het schrappen van de vergoeding voor huishoudelijke hulp kost op langere termijn meer dan het oplevert, vreest zij. „De overheid heeft het financiële stoepje schoongeveegd, maar alle ellende achter de voordeur gestopt.” Keijzer krijgt steun van Ton van Overbeek, voorzitter van de raad van bestuur van Careyn, een organisatie voor onder meer thuis- en kraamhulp. „Als we gaan snoeien in dit soort voorliggende voorzieningen komen er straks meer zwervers. Reken daar maar op.”

Het zit Van Overbeek dwars dat er in Nederland zo veel geld wordt gestopt in steeds fraaiere technische hoogstandjes om ernstig zieke mensen net iets langer te laten leven („Miljoenen euro’s gaan naar hobby’s van specialisten”), terwijl eenvoudige preventiemaatregeleen gestopt worden.

Maar dát is Eringa niet met hem eens. „Hobby’s van specialisten? Wíj zorgen dat prostaatkanker eerder kan worden opgespoord. Dat is nuttig en kostenbesparend. Tenzij u zegt: ik hoef dat allemaal niet te weten, wat er in mijn lichaam bezig is mis te gaan. Maar dat lijkt me geen verstandige houding.”