Daan is zeven maanden oud en heeft voorjaarskriebels. Hij zit vaak voor het raam naar vogeltjes in de tuin te kijken en wil maar één ding: naar buiten. Zijn baasjes zijn echter bang dat Daan daar verdwaalt en niet meer terugkomt. Ze besluiten hun poes te laten chippen. Als hij zou weglopen, kunnen de mensen van de dierenambulance of het dierenasiel altijd achterhalen van wie de poes is.

Op de afgesproken tijd melden Daan en zijn baas zich bij Pepijn Heuperman (35), dierenarts bij Animal Care in Ermelo. Hij onderwerpt Daan eerst aan een klinisch onderzoek. „Het is een mooie rank gebouwde Europese korthaar.” Heuperman plooit de huid, kijkt de kat in de bek en controleert hem op vlooien. Daarna gaat Daan op de weegschaal. „Drie kilo, en een prima conditie.”

Dan is het tijd voor de chip. Heuperman showt het witte chipje ter grootte van een langwerpige rijstkorrel. In één seconde prikt de dierenarts een holle naald onder Daans huid en duwt de chip door de naald onder de huid van de kat. De poes geeft even een grauw van de pijn, maar dan is het leed geleden. „Er zijn mensen die hun kat niet laten chippen, omdat ze het zielig voor het beest vinden. Maar ik vind een poes die wekenlang in een asiel op zijn baas zit te wachten zieliger.”

Met een speciale chipreader controleert Heuperman of de chip goed af te lezen is. Zodra de reader in de buurt van de chip komt, klinkt er een piepje en verschijnt een 15-cijferig nummer in het beeldscherm.

De laatste stap in het proces is het koppelen van dit nummer aan de eigenaar van Daan. Op een registratieformulier van de Nederlandse Databank Gezelschapdieren (NDG) vult de assistente alle gegevens van de eigenaar en zijn poes in. „Er zijn meer databanken die huisdieren registreren, maar dit is de grootste”, zegt Heuperman.

Terwijl Daan in zijn reismandje klaarzit om weer naar huis te gaan, zegt de Ermelose dierenarts dat het van groot belang is om niet alleen honden te chippen, maar ook poezen. „De asiels zitten vol met katten waarvan de eigenaars niet te achterhalen zijn. De meeste gevonden dieren kunnen nog wel herplaatst worden, maar als dat niet lukt, worden ze soms noodgewongen ge­ëuthanaseerd.” Heuperman adviseert ook katten te laten chippen die alleen binnen leven. „Juist deze poezen zijn buiten gedesoriënteerd als ze per ongeluk toch een keer ontsnappen.”

Een belangrijker middel om het zwerfkattenprobleem aan te pakken, is castratie of sterilisatie. Heuperman: „Mensen die een huisdier willen, bijvoorbeeld een poes, moeten van tevoren goed nadenken wat het inhoudt. Als je niet wilt dat een poes na een paar maanden een nestje heeft, moet je het dier laten steriliseren. Dat kost geld, maar voorkomt wel dat je straks met jonge poesjes zit die je niet kwijtraakt.”

Heuperman adviseert ook katers onvruchtbaar te maken. „Een mannetje dat gecastreerd is, blijft dichter bij huis, is honkvaster. Het dier komt ook niet thuis met verwondingen door gevechten met andere katers.”

Daan zit het verhaal rustig aan te horen. Hij is al ‘geholpen’ en nu ook gechipt. Tijd om naar huis te gaan en voor de kachel een dutje te doen. Zijn baas kan vanavond wat rustiger slapen, nu hij weet dat zijn kat bij een eventuele dwaaltocht een ‘identiteitskaart’ bij zich heeft.

www.chipjedier.nl

Chalet vol kittens

‘Kattenmoeder’ Ditha van Zwienen (68) uit Harderwijk heeft een dagtaak aan de gevolgen van het niet laten castreren of steriliseren van katten. Ze vangt jaarlijks tien­tallen moederloze kittens op. „De allerkleinste vind ik het leukst.”

Op het eerste gezicht is de woning van het echtpaar Van Zwienen een gewoon vakantiehuis op een park tussen Harderwijk en Ermelo. Maar wie de tuin binnenstapt, ziet dat er geen vogels in de volière zitten, maar katten. Via een pijp van gaas en een kattenluik, kunnen de dieren het chalet in- en uitlopen.

Binnen is goed te ruiken dat hier meer dieren dan mensen wonen. Elf poezen en twee honden heeft Van Zwienen op dit moment. De honden zijn gevonden als achtergelaten pups in Portugal. Ook elke poes heeft een bijzonder verhaal. „Bij Nelis zijn de medicijnen naar zijn kop gestegen, daarom doet hij nu een beetje raar. En Berend is een minkukel, hij was niets waard bij zijn geboorte. Iedereen dacht dat-ie dood zou gaan, maar ik heb hem toch in leven kunnen houden.”

In 2002 is dat Van Zwienens levenswerk geworden: het in leven houden van moederloze kittens. Poesjes van een paar dagen tot een paar weken oud worden van alle kanten naar Harderwijk gebracht en liefdevol met de fles grootgebracht. Zodra ze acht à negen weken oud zijn, krijgen ze een nieuwe eigenaar. Behalve „minkukels”, zoals Nelis en Berend, die houdt Van Zwienen zelf. Van Zwienen denkt dat ze in ruim tien jaar in totaal 600 tot 700 kittens heeft grootgebracht.

Waar al die poesjes vandaan komen? „Ach, op de Veluwe leven zo veel verwilderde katten. Die zijn bijna nooit gecastreerd en gesteriliseerd, dus krijgen aan de lopende band nestjes. Dan hoort iemand weer wat piepen in een houtwal en blijkt er een nestje te liggen.” Van Zwienen adviseert mensen zo’n nestje poesjes te laten liggen en ze door de moederpoes groot te laten brengen. „Anders krijg ik het hier nog drukker.”

Een van de oorzaken van de vele zwerfkatten op de Veluwe zijn volgens Van Zwienen campinggangers die na de zomer naar huis vertrekken en hun poes achterlaten. „Andere gasten voeren de dieren in de herfst en de winter, en zo blijven ze rond de camping zwerven.”

Een andere oorzaak zou de financiële crisis kunnen zijn. „Mensen schaffen een poes aan, maar hebben niet in de gaten dat een sterilisatie rond de 100 euro kost. Dat kunnen ze niet betalen, dus na een paar maanden is er een nestje met jonge katten. Voor al dat voer is ook geen geld, dus worden de jonge katten in het bos gedumpt.”

Liefhebbers kunnen jonge kittens bij Van Zwienen kopen voor 100 euro. Voor dat geld is de poes ingeënt, ontwormd en gechipt. Ook krijgt de nieuwe eigenaar een tegoedbon mee om de poes te laten castreren of steriliseren bij de Ermelose dierenpraktijk Animal Care. Dat gebeurt dan ook praktisch altijd als de kitten een paar maanden oud is. „’t Is gratis, hè. Dan doen mensen het wel.”

Van Zwienen vindt, net als de Dierenbescherming, chippen belangrijk om de vele katten in de asiels tegen te gaan. „De overheid zou chippen verplicht moeten stellen. Een gechipte kat zal niet zo snel gedumpt worden. Als zo’n poes in het bos wordt gevonden, heb je als eigenaar wat uit te leggen.”

Wat kost een kat?

Wie een poes als huisdier wil nemen, doet er goed aan naar de kosten te kijken. De site kattenbescherming.nl heeft ze op een rij gezet.

Aanschaf: variërend van een gratis boerderijkat tot een raskat van 1000 euro.

Ontwormen en ontvlooien: 20 euro.

Twee inentingen: 80 euro .

Chippen en registratie: 35 euro.

Castreren kater: 50 tot 80 euro.

Steriliseren poes: 100 tot 150 euro.

Transportmand: 15 euro.

Voer- en drinkbankje: 5 euro.

Kattenbak: 15 euro.

Krabplank/-paal: 10 tot 1500 euro.

Kattenvoer: 200 tot 400 euro per jaar.

Kattenbakvulling: 12 euro per maand, 144 euro per jaar .

Houd dus rekening met een bedrag van 400 tot 475 euro per jaar, 34 tot 40 euro per maand.

„Kijk eerst eens in het asiel”

April is de maand van www.ikzoekdier.nl. De Dierenbescherming vraagt de komende maand aandacht voor het kattenoverschot in Nederland. Woordvoerder Niels Dorland: „In de asiels die bij ons zijn aangesloten, zitten jaarlijks zo’n 35.000 katten. Met de andere asiels erbij, zijn er in totaal meer dan 50.000 katten die geen baasje hebben.”

Dorland adviseert mensen die een poes zoeken, eerst in een asiel of op www.ikzoekdier.nlte kijken.