Het optuigen van een Europese toezichthouder voor banken wordt gezien als de eerste stap naar een bankenunie om de greep op de Europese banken te vergroten. Het toezicht komt onder verantwoordelijkheid van de Europese Centrale Bank (ECB), maar zal volledig gescheiden zijn van het monetaire beleid van de ECB.

Europees commissaris Michel Barnier (Interne Markt) sprak over een essentiële stap. Europarlementariër Corien Wortmann-Kool (CDA) noemt het akkoord „goed nieuws”. „Zeker gezien de reuring die er nu weer is over de bankensector in Cyprus.” Volgens de CDA-politica kan door transparant toezicht het vertrouwen in de sector weer toenemen.

Volgens de afspraken komen alle banken in de eurozone stapsgewijs onder de waakhond te vallen. De grote, grensoverschrijdende (systeem)banken en de financiële instellingen die steun hebben gekregen, in ieder geval. Dat betekent dat de vier grootste Nederlandse banken, ING, ABN Amro, Rabobank en SNS Reaal, onder toezicht komen.

Met het strengere toezicht moet de vicieuze cirkel worden doorbroken waarbij de overheid, dus de belastingbetaler, opdraait voor de redding van probleembanken. De toezichthouder was ook een voorwaarde van onder meer Duitsland en Nederland om het mogelijk te maken dat banken in moeilijkheden rechtstreeks steun kunnen ontvangen uit het Europese noodfonds ESM.

Met de toezichthouder is de bankenunie niet af, aldus Europarlementariër Bas Eickhout (GroenLinks). Hij pleit onder meer voor een Europees mechanisme om grote banken in problemen te ontmantelen. Dat is „onmisbaar om voorgoed een einde te maken aan de schade die Europese probleembanken aan de economie toebrengen. Het getreuzel daarmee moet afgelopen zijn”, aldus Eickhout in een verklaring.