Recensie: Gerben Mourik improviseert in Toulouse
Bert den Hertog weet in het booklet prachtige woorden te vinden om de improvisaties van Gerben Mourik op het orgel in Toulouse te verbeelden. Hij grijpt naar aanduidingen als „impressionistisch, expressionistisch, pathos.” Of: „vervoering, spanning, ontspanning, smekende akkoorden, razende toonladderfiguren.” Daarmee is het geheel van de sfeer van deze veertien koraalimprovisaties mooi geduid.
Dat ze onderling verschillen heeft alles te maken met de opzet: de koralen bestrijken van advent (”Mit Ernst, o Menschenkinder”) tot en met Pinksteren (”Veni, Creator Spiritus”) het hele kerkelijk jaar. Thuis uitgezochte koralen werden in een avond in Toulouse verklankt en vastgelegd.
Het instrument van Cavaillé-Coll inspireert Mourik tot een klankidioom dat zich voornamelijk in Frans-romantische sferen bevindt, zeg maar van Vierne tot Messiaen. Daarmee sluit hij perfect aan op het orgel dat hij onder handen heeft. Het klinkt regelmatig overweldigend, met die batterij aan achtvoeten en die prachtige Franse tongwerken; soms ook verstild en ingetogen, maar altijd spannend. Soms naderen de „razende figuren” de grens van het onbeheerste in gevoels- en klankuitbarstingen die bijna mateloos zijn. Persoonlijk vind ik dan de relatieve rust van ”Es ist ein Ros entsprungen” een verademing, die de luisteraar de gelegenheid geeft om de fraaie orgelklank en de verrassende harmonisaties ten volle tot zich te nemen. Maar ook de trumpet voluntary ”Erschienen ist der herrlich Tag” springt eruit: wat een prachtige tongwerken in Toulouse.
De opname doet het orgel volledig recht. Voor liefhebbers van de Cavaillé-Collklank die graag meer horen dan platgetreden harmonische paadjes is hier veel te genieten.
Choral – Gerben Mourik – improvisations – Basilique St. Sernin Toulouse – Cavaillé-Coll 1889; Vita Recordings (201201); € 18,95; www.vitarecordings.com
Gerben Mourik, orgel
Gerben Mourik, orgel
Gerben Mourik, orgel