D66-leider Pechtold had het er donderdagmorgen maar druk mee. In de vergaderzaal van de Tweede Kamer schoot hij elke fractieleider van de oppositie afzonderlijk aan. „Psst! Zullen we straks even met z’n allen, in mijn werkkamer, overleggen?”

Dit kan voor iedereen duidelijk zijn: Rutte krijgt de extra steun die hij voor de realisering van zijn plannen nodig heeft, niet cadeau. Vrolijk shoppend dan weer die, dan weer die oppositiefractie over de streep trekken, lijkt een steeds minder realistisch scenario. Niet alleen is bij sommige oppositiefracties de compromisbereidheid nul komma nul –PVV-leider Wilders zoekt zijn bijdrage aan het landsbestuur vooral in het presenteren van ”verzetspamfletten”–, de constructieve oppositie klit bovendien zodanig aan elkaar dat zij tegenover Rutte II werkelijk een vuist kan maken. Én inhoudelijke en financiële eisen kan stellen.

Opvallend? In zekere zin niet. Dat het zo zou gaan, kon elke waarnemer tijdens de bordesscène al bedenken. Nieuw is wel dat de jongste CPB-cijfers de geschetste ontwikkeling in een stroomversnelling brachten. Al op zeer korte termijn moet minister Dijsselbloem van Financiën de contouren van de rijksbegroting 2014 op papier hebben staan, om Brussel een indruk te kunnen geven hoe Nederland met de beruchte 3 procentsnorm omgaat.

Met stoom en kokend water zal dus een conceptbegroting in elkaar geflanst moeten worden. Er is opeens haast, veel haast. Daarbij ontkomen VVD en PvdA en niet aan de wensen van 
het constructieve deel van de oppositie (soms al ”paars met de Bijbel” genoemd) royaal te honoreren.

Maar niet alleen dat. D66, CU en SGP zullen ervoor bedanken om Rutte II uit de brand te helpen met de begroting voor 2014, zónder tevens fors invloed te krijgen op het vorig jaar gesloten regeerakkoord.

Het ziet er daarom naar uit dat dit akkoord de komende weken voor een belangrijk deel moet worden herschreven. In een soort van tweede formatieronde, die qua achterkamertjesgehalte beslist niet onder zal doen voor de formatie van 2012.

„Zó gaan we het doen”, zeiden Rutte en Samsom nog maar vier maanden geleden. Inmiddels weten we dit zeker: zó gaat het níét gebeuren. Hoe het beleid wel vormgegeven gaat worden, gaat een veelheid van partijen en organisaties –ook werkgevers en werknemers moeten er wat de coalitie betreft bij betrokken worden– de komende weken bepalen. Daartoe is vandaag door het kabinet pas de aller-, allereerste aanzet gegeven.