Sinds de dualisering van het gemeentebestuur in 2002 zijn wethouders niet meer tevens gemeenteraadslid. Omdat die functies destijds zijn gescheiden, is er boven op het toen­malig aantal raadsleden een groot aantal wethouders gekomen. Dat leidde tot veel meer lokale bestuurders.

Met zijn wet wil Heijnen die „bestuurlijke drukte”, die hij ziet als een „onbedoeld neveneffect van de dualisering” ongedaan maken. Tegelijkertijd hoopt hij zo te bezuinigen op het lokale bestuur. Het kabinet heeft in het regeerakkoord al een besparing van 18 miljoen euro ingeboekt vanaf 2015.

De ChristenUnie is „teleurgesteld” over de wet. Die „raakt het hart van de lokale democratie”, meent Segers.

Welke bezwaren heeft u er tegen?

„Het wetsvoorstel tast de pluriformiteit van de gemeenteraad aan: er zullen straks minder partijen in de raden vertegenwoordigd zijn.

Bovendien heeft een forse bestuurlijke kaalslag plaats, een enorme verkleining van de onderste bestuurslaag: 1500 lokale volksvertegenwoordigers moeten het veld ruimen.

De raadsleden die overblijven, zullen zwaarder belast worden. Terwijl ze het al extra druk krijgen door de decentralisatie van rijkstaken naar gemeenten en de opschaling van gemeenten.

Ze zullen daardoor ook minder tijd krijgen om contact te leggen met hun kiezers. Er komt dus een grotere afstand tussen politiek en burgers. Terwijl de charme van het lokale bestuur nu juist is dat je raadsleden gewoon in de straat tegenkomt.

Bovendien: het is nu al moeilijk om raadsleden te rekruteren. Dat wordt straks, als de raad kleiner is en de leden het nog drukker krijgen, alleen maar lastiger.

Ten slotte raakt de balans tussen college van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad verstoord. De raad staat nu al op achterstand ten opzichte van het college, dat over veel meer informatie beschikt. Dat gat wordt straks alleen maar groter.

Ik begrijp ook niet voor welk probleem deze wet eigenlijk een oplossing is.”

U heeft een amendement ingediend om de wet pas na 31 maart 2014 te laten ingaan. Waarom?

„De verlaging van het aantal gemeenteraadsleden zou dan pas plaatshebben na de eerstvolgende gemeenteraadsverkiezingen.

Partijen moeten ruim voldoende tijd hebben om zich voor te bereiden op een verkleining van de gemeenteraad. Ze hebben bijvoorbeeld tijd nodig om de wenselijkheid van gemeenschappelijke lijsten met andere partijen te onderzoeken.

Als het amendement wordt aangenomen, stemmen we toch tegen de wet. Daar blijven we tegen.”

Wat zijn de gevolgen voor het aantal ChristenUnieraadsleden als de wet wordt aangenomen?

„We weten niet hoeveel er straks door deze wet uit de gemeenteraden zullen verdwijnen. Dat is heel lastig te berekenen. Maar niet alleen ChristenUnie en SGP krijgen hiermee te maken. Ook het CDA bijvoorbeeld zal er in de grote steden, waar de partij kleine fracties heeft, door worden geraakt.”

Zouden CU en SGP na aanvaarding van de wet lokaal vaker moeten samenwerken om toch in de gemeenteraad te blijven?

„Ik kan me goed voorstellen dat deze wet voor hen een extra stimulans is om elkaar nog eens goed in de ogen te kijken.”

Voor de wet is, dankzij steun van PvdA en VVD, een meerderheid in de Tweede Kamer. Zal de wet het ook in de Eerste Kamer halen?

„Dat is een goede vraag. CDA en PVV zijn in elk geval tegen. Misschien sneuvelt de wet daar wel.

Ik doe bij dezen een warme oproep aan de Eerste Kamer om er nog eens heel kritisch naar te kijken. Persoonlijk mag ik Heijnen graag, maar op dit dossier mag hij van mij best een politieke nederlaag lijden.”