De bedrijven krijgen samen ruim 4 miljoen euro aan boetes opgelegd, liet de kartelwaakhond maandagmorgen weten.

Het gaat om de bedrijven Triumfus Onion Products Onion Sets, TOP Cultures France, M. Maas Kruiningen, Steketee Yerseke, A. C. Mosselman, Handelmaatschappij Kesselaar, Agpro Onions en Rijk Onion Sets. „Om het eens te worden over die vernietiging van plantuien en om er zeker van te zijn dat de karteldeelnemers zich aan de afspraken hielden, werd concurrentiegevoelige informatie uitgewisseld”, aldus de NMa.

Teun de Jong, voorzitter van Nederlandse Akkerbouw Vakbond (NAV), vindt het onterecht dat de NMa de uienhandelaren aanpakt. Volgens hem is er geen verband tussen de prijs die boeren voor hun oogst en de prijzen die de supermarkten vragen. „Vorig jaar kregen producenten maar 1 cent voor een kilo uien, maar in de supermarkt was daar niets van te merken. Daar betaalde de consumenten gewoon een euro per kilo, net als de jaren ervoor. Daar moet de NMa de vinger eens bij leggen. De NMa werpt zich op als verdediger van de belangen van de consument, maar vindt het geen probleem als producenten zware verliezen lijden. Ze laten de supermarkten ongemoeid.”

Hij wijst erop dat prijsafspraken niet alleen in het belang van handelaren zijn, maar ook in het belang van de producenten. „Iedereen moet zich aan de wet houden, maar boeren hebben ook recht op een eerlijke prijs.” Hij vindt dat de boeren handvatten moeten krijgen om een betere prijs voor hun product te bedingen. „Daar strijden we al jaren voor. Ze zouden in ieder geval kostendekkend moeten kunnen produceren.”

De zeven ondernemingen zijn samen goed voor 80 procent van het aanbod van eerstejaars plantuien in Nederland. Van de totale omzet van de betrokken bedrijven wordt meer dan de helft behaald binnen de Europese Unie. De hoogte van de boete is op deze Europese omzet gebaseerd.

Plantuien, die een klein aandeel vormen van de totale uienoogst, worden in twee jaar geteeld. Na het eerste jaar worden de uien, die dan nog klein zijn, geoogst, opgeslagen en bewaard. Vervolgens gaan ze vroeg in het voorjaar de grond weer in. Dan hebben ze een voorsprong op de zogenoemde zaaiuien, die nog uit zaad moeten opgroeien. Hierdoor kunnen plantuien in het begin van de zomer gerooid worden en op de markt gebracht, terwijl de zaaiuien pas in augustus worden geoogst.

Plantuien vullen daarmee het gat in de markt tussen handel in zaaiuien van de oude en van de nieuwe oogst. Doordat uien steeds beter bewaard kunnen worden en nog in juni of juli verkocht kunnen worden, is dat gat de laatste jaren echter kleiner geworden. Zeker als het aanbod van uien vanuit andere Europese landen groot is, komt de prijs van plantuien sterk onder druk te staan.

Vorig jaar beboette de NMa ook al vijf telers en verwerkers van uien. Ze kregen in totaal 9 miljoen euro boete opgelegd vanwege verboden prijsafspraken over zilveruitjes. TOP moest toen 6,2 miljoen euro betalen.