In het gesloten gedeelte van het persoonlijk archief van Kees Boeke, dat is ondergebracht in het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam, zijn door de journaliste en auteur Daniela Hooghiemstra twee brieven gevonden van Juliana. De koningin schreef aan Boeke dat ze had vastgesteld dat Beatrix’ persoonlijkheid in een knoop zat, „die wel precies het tegendeel was van de harmonische ontwikkeling die u nastreeft.”

Beatrix werd daarna van school gehaald, kort daarna gevolgd door Irene en Margriet. De koningin heeft in latere jaren ook toegegeven dat de keuze voor De Werkplaats in Bilthoven niet zo’n gelukkige was geweest. Prinses Margriet heeft bij een terugblik op haar tijd daar gezegd dat ze het ‘vreselijk’ had gevonden.

Kees Boeke was een anarchistische en pacifistische wereldverbeteraar, die in de jaren 20 zijn eigen school oprichtte, De Werkplaats Kindergemeenschap. Leerlingen waren ‘werkers’, leraren ‘medewerkers’. Voor koningin Juliana leek het de ideale plek om haar kinderen een alternatieve opleiding te geven, maar in de praktijk werkte het principe van ‘vrijheid, blijheid’ niet. Prins Bernhard vond het al snel niets, zo schreef Cees Fasseur eerder in zijn boek over het in die tijd stormachtige koninklijke huwelijk.

Beatrix stelde zelf vast dat haar geen discipline werd bijgebracht en het koninklijk paar merkte dat hun dochters een flinke leerachterstand opliepen ten opzichte van kinderen op normale scholen. Om de schade in te halen, werd voor de prinsessen het Incrementum opgericht, een aparte afdeling van het Baarns Lyceum.

Hooghiemstra, die zelf haar vwo-examen deed op De Werkplaats, promoveerde vrijdag op onderzoek naar het leven van Boeke, dat is verwerkt in het boek ‘De geest in dit huis is liefderijk. Het leven en de Werkplaats van Kees Boeke (1884-1966)’.