De belangenvereniging van gedetineerden in Italië, Antigone, is dan ook niet verrast dat het Europees Hof voor de Rechten van de Mens de regering van het Zuid-Europese land heeft veroordeeld voor de inhumane situatie in de cellencomplexen. Daar krijgen gedetineerden soms minder dan 3 vierkante meter leefruimte. Zeven gedetineerden hebben recht op 100.000 euro morele schadevergoeding van de Italiaanse overheid, bepaalde het hof.

De zeven gedetineerden die een schadevergoeding krijgen, verblijven in gevangenissen in Piacenza in de regio Emilia Romagna en in Busto Arsizio in de noordelijke regio Lombardije, waar de problemen het grootst zijn. Zo leven er in Piacenza 390 personen in cellen van 9 vierkante meter (3 à 4 personen in een cel), terwijl de maximale capaciteit 362 is.

In Busto Arsizio, waar plaats is voor 167 gedetineerden, zitten maar liefst 435 personen vast. Volgens Antigone is er in beide gevangenissen sprake van ernstig achterstallig onderhoud. Hekken en stapelbedden zijn verroest, de linoleumvloer laat los, muren zijn gescheurd, verf bladert af en warm water ontbreekt.

Nobelprijswinnaar Dario Fo bezocht gisteren de gevangenis in Milaan, die in de 19e eeuw werd gebouwd en volgens de schrijver in die tijd is blijven steken. Hij noemde de uitspraak van het Hof broodnodig, omdat de omstandigheden in de detentiehuizen „onrechtvaardig en onmenselijk” zijn. „Het is een schande voor Italië.”

Het Hof oordeelt bovendien dat het land een structureel probleem betreft, aangezien er nog ruim 550 anderen gevangenen een zaak hebben lopen. Italië is gevraagd binnen 1 jaar in eigen land een mogelijkheid te creëren om dit soort klachten te behandelen.

Parlementariër Rita Bernardini (Radicale Partij) is lid van de commissie justitie van de Kamer van Afgevaardigden en maakt zich al jaren hard voor verbeterde omstandigheden in de Italiaanse gevangenissen. Volgens haar voldoet „90 procent van de detentiehuizen niet aan de norm”. Niet alleen gevangenen lijden onder de overcapaciteit, maar ook het personeel: „In sommige instituten heeft het personeel al 4 jaar geen vakantie gehad.”

Door de erbarmelijke omstandigheden neemt ook het aantal zelfmoorden in de gevangenissen toe. De afgelopen 3 jaar waren dat er gemiddeld 64 per jaar. In de 10 jaar daarvoor lag het gemiddeld aantal zelfdodingen op 56.

Het hof in Straatsburg veroordeelde Italië in 2009 ook al, nadat een gevangene uit Rome zich had beklaagd.