Datums
Het zijn datums die we allemaal kennen: 25 december, 26 december, 31 december, 1 januari. Dagen die namen kregen en die zelfs voorgedrukt staan in de agenda’s. Zojuist hebben we ze weer collectief afgestreept. En gaan we uitkijken naar de volgende speciale dag of dagen.
Iedere lezer heeft ongetwijfeld nog andere datums in zijn of haar hoofd. Die staan niet voorgedrukt maar wel ingedrukt. Ja, ook dagen die blijdschap kunnen geven: verjaardagen, trouwdagen, jubilea. Het einde van een zwangerschap of een geplande verhuizing.
Er zijn echter ook dagtekeningen die een heel ander karakter dragen. Een datum die niet bekend wordt gemaakt. Die in stilte wordt meegedragen. In de agenda van 2013 staan bepaalde bladzijden ogenschijnlijk leeg, maar de eigenaar ervan leeft er wel naar toe: dan zou mijn moeder 74 jaar zijn geworden, dan zouden we 25 jaar getrouwd zijn geweest, toen ben ik gehandicapt geworden. Ze lopen of fietsen langs ons heen of zitten aan dezelfde tafel, en op het eerste gezicht merk je niets. Maar praat eens met hen, en dan komt het er snel uit: „Morgen zou ons kind 38 jaar zijn geworden.” Dat weten ze na al die jaren nog precies.
Soms is het verdriet nog heel vers. Een dierbare verloren in november of december 2012, en dan nu al moeten zeggen: „Vorig jaar.” Dan was er geen uitzien naar de voorgedrukte dagen, maar een ertegen opzien.
De moeilijkheid is of je tegen een gesprekspartner kunt zeggen waar op een ogenschijnlijk willekeurige dag je hart en hoofd eigenlijk vol mee zijn. Dat is een aftasten. Soms is het moment of de persoon er niet naar; de ander zit er helemaal niet op te wachten. Je begint er pas over als je weet dat je geen parels voor de zwijnen werpt. Wanneer je aanvoelt dat je aan die ander iets kwijt kunt. En als je er zelf die dag over wilt praten – al is het maar even.
Rond half december zat ik ’s morgens vroeg in een werkbespreking met een collega op diens kantoor. We kennen elkaar ondertussen, en op zijn opgewekte vraag hoe het met me ging durfde ik toch te zeggen: „Vandaag vier jaar geleden hebben we onze zoon in zijn graf gelegd.” Hij keek me strak aan, en ik vervolgde: „En vandaag is ook een van zijn oudere broers jarig.” Even was er stilte. Toen begon hij te vertellen van zijn vader. En daarna hadden we een goed zakelijk onderhoud.
Ik groet allen die het nieuwe jaar zijn ingegaan met lege agendabladzijden waarvan de datums zo veel gedachten geven.