„Als het waar is, wil ik het niet weten”
Zivota Mijailovic kijkt naar de foto van zijn kleinzoon. De 78-jarige Serviër heeft zichtbaar moeite te bevatten dat zijn kleinzoon sinds enkele dagen de hoofdverdachte is van de moord op de Zweedse minister van Buitenlandse Zaken, Anna Lindh.
„Ik kan wel door de grond gaan van schaamte”, zegt Mijailovic. Vorige week arresteerde de Zweedse politie zijn 24-jarige kleinzoon Mijailo Mijailovic. De schok is nog steeds voelbaar bij de familieleden. Het huis staat in het dorp Pruzatovac, 40 kilometer ten zuiden van Belgrado, en is grotendeels gebouwd met geld dat drie generaties van de familie als gastarbeider in Zweden hebben verdiend.
„De Zweden zijn goed voor ons geweest”, zegt grootvader Mijailovic. „Ze hebben ons werk gegeven. Bijna alles wat we hebben, hebben we aan hen te danken.” Mijailovic ging in 1970 naar Zweden. In 1996 kwam hij terug naar Servië. Zijn zoon en twee kleinkinderen -Mijailo en diens zus- bleven achter in Zweden.
„Het zijn goede, hardwerkende mensen”, zegt hij over het gezin van zijn zoon. Op vragen over het strafblad van zijn kleinzoon schudt hij het hoofd. Mijailo stak in 1997 zijn vader meermalen in de rug. Ook is hij veroordeeld wegens illegaal vuurwapenbezit en heeft hij vrouwen telefonisch bedreigd. Een psychiatrisch onderzoek uit 1997 concludeerde dat Mijailo dringend psychiatrische behandeling nodig had.
„Goed, er was een paar jaar geleden dat familieruzietje”, geeft grootvader Mijailovic toe, „maar Mijailo was een goeie jongen. Hij deed het heel goed op school.” Mijailo is geboren in Zweden, maar bracht zijn lagereschooltijd in Servië door. In zijn oude zolderkamer staan een bed, een paar stoelen, een fiets en een tennisracket. Een schoolschrift bevat keurig opgeschreven opdrachten voor biologie en natuurkunde, maar staat ook vol tekeningen van dolken, messen en zwaarden.
Bij Mijailo’s grootvader breken de tranen door. Ja, zegt hij, psychische problemen komen meer voor in de familie. Mijailo’s zus heeft er ook last van. Volgens de Servische pers kent de familie een geschiedenis van huiselijk geweld die van Mijailo een geestelijk gestoorde heeft gemaakt. Zivota Mijailovic wil hierover niets zeggen.
Sinds Mijailo woensdag werd opgepakt, heeft Zivota niet meer met de familie in Zweden gebeld, uit angst dat alle nieuws slecht nieuws is. „Als het waar is, wil ik het niet weten”, zegt de ineengedoken oude man op de veranda van zijn huis. „Ik zou de schaamte niet kunnen verdragen. Zweden is ons tweede thuis geworden en dit is niet de manier om Zweden daarvoor de bedanken.”