„Wij hopen op onze post te blijven”
„Laat u niet intimideren door synodale en morele druk. Trouwe zonen der vaderlandse kerk worden door de kerk heengezonden. Wij antwoorden daarop: Wij kunnen en zullen ons niet laten heenzenden. Door Gods genade hopen wij op onze post te blijven.” Ds. A. Vlietstra belichtte zaterdag in Maartensdijk tijdens een ambtsdragersvergadering van het Gekrookte Riet de problematiek rond de toekomstige Protestantse Kerk in Nederland (PKN).
„Realisering van de PKN verbreekt de band met de confessionele geschiedenis van de kerk in Nederland”, zei de hervormde predikant te Katwijk aan Zee. „Daarmee maakt de PKN het ook voor onze afgescheiden vrienden voorgoed onmogelijk terug te keren naar de Hervormde Kerk. De PKN wil niet langer uitsluitend gereformeerd zijn. Het meeste pijn doet het feit dat deze kerk een andere schriftbeschouwing hanteert, wanneer zij toestaat dat niet-huwelijkse relaties mogen worden gezegend.”
De oprichting van de PKN betekent de opheffing van de Hervormde Kerk, benadrukte ds. Vlietstra. „Nog nooit eerder in de geschiedenis deed deze situatie zich voor. Weliswaar hoeft niet elke gemeente alle onaanvaardbare leringen en handelingen te praktiseren, wel wordt gevraagd bij het binnengaan van de PKN deze als kerkelijk legitiem te accepteren en zelfs te respecteren. De zogeheten handreiking van het moderamen, waarmee je kunt uitspreken je als gemeente gebonden te weten aan de gereformeerde belijdenis, komt in het geheel niet tegemoet aan de bezwaren tegen de plurale kerk als zodanig. Wie bedoelde handreiking ondertekent, aanvaardt de nieuwe kerk en geeft het alleenrecht van de gereformeerde leer in de Hervormde Kerk op.”
Hij zette uiteen dat de Hervormde Kerk volgens haar confessie „een voluit eenduidige gereformeerde basis” heeft. „Daar lag de oorzaak dat onze vaderen bleven in de kerk. Het is oer-hervormd om te hopen op en te staan naar herstel van de kerk, overeenkomstig haar eigen grondslag. Nu is het gereformeerde element onderdeel van het belijden van de PKN. Het beroep op het gereformeerde onderdeel van het totale belijden is feitelijk krachteloos gemaakt.”
Ds. Vlietstra behandelde allerlei tegenwerpingen, zoals de verwijzing naar Gods verbondstrouw. „De vraag is of men het beroep op Gods verbond mag losmaken van de belijdenis, die ook voor onze vaderen bepalend was voor de kerk.”
En de plicht om het Woord van God te blijven verkondigen als de vrijheid om dat te doen er nog is? Ds. Vlietstra: „Betekent dat dan werkelijk dat we onszelf eerst mogen laten vastleggen op het erkennen en respecteren van de vrijheid van een ander om het Woord Gods te ontkrachten om vervolgens in die kerk te kunnen zijn? Geen bijbelse profeet liet zich ooit in zo’n positie dringen.”
Het Gekrookte Riet heeft volgens hem geen programma of blauwdruk voor de toekomst. „Alleen liefde tot het Woord van de Koning der kerk en daarom voor het behoud van de Hervormde Kerk op de door God gegeven grondslag. Dat drijft ons. Wij zullen alsdan blijven onder de kerkorde van de Hervormde Kerk.”
Ds. Vlietstra kritiseerde „de omslag van de Gereformeerde Bond.” In een Open Brief van 1996 stelden 320 hervormd-gereformeerde predikanten dat zij de Hervormde Kerk niet konden prijsgeven voor een gefuseerde kerk. In een recente brief van emeriti predikanten wordt het Comité en het Gekrookte Riet echter verweten dat zij oproepen met de Hervormde kerk te breken. „Pertinent onwaar”, aldus ds. Vlietstra. „We zijn juist van mening: Als er ooit een tijd is in het kerkelijk leven om op onze post te blijven, dan nu. Onze ambtelijke verantwoordelijkheid doet ons zeggen: Wij kunnen niet weg en wij kunnen niet mee.”
Hoe om te gaan met de visie van ds. L. H. Oosten en ds. D. J. Budding, die bij een fusiebesluit zich mee laten nemen in de PKN, en op de vraag van ds. L. Schaafsma, in een recent Terdege-interview, waar men zich in Nederland druk over maakt ten aanzien van SoW? Ds. Vlietstra: „Deze opmerkingen zijn koren op de molen van hen die eerst tegen waren en nu voor zijn. Het is pijnlijk en ontzaglijk verdrietig dat mensen die op dezelfde kansels staan en voor hetzelfde publiek spreken in de kerkelijke kwestie uiteenlopen. Anderzijds: We moeten iemands kerkvisie scheiden van andere zaken, zoals er ook herkenning kan zijn over de kerkelijke muren heen.”
Ds. C.J. P. van der Bas uit Woudenberg gaf voorlichting over het meldpunt voor SoW-bezwaarden, dat het Comité tot behoud van de Nederlandse Hervormde Kerk op 1 oktober instelt. Hij deelde mee dat het comité op de laatste zaterdag van oktober in verschillende regio’s toerustingsochtenden houdt.
