Door het buitenlands integratiebeleid te bekijken, kan de commissie beter zien op welke punten het hier misgaat. Het is te moeilijk om een beoordeling over integratie door de jaren heen te geven, want „natuurlijk gaat het nu beter met allochtonen dan in 1980.”

Dat zei hoogleraar sociologie prof. dr. R. Koopmans van de Vrije Universiteit in Amsterdam vrijdag tijdens zijn verhoor door de commissie. In Nederland is meer discriminatie op de arbeidsmarkt, de concentratie van minderheden in steden is sterker, er zijn meer zwarte scholen en de zelforganisaties van minderheden functioneren minder goed dan in het buitenland. Tevens zitten er meer allochtonen in de gevangenissen, „veruit het hoogste in vergelijking met andere landen.”

Koopmans bekritiseerde de commissie, omdat die geen enkele aandacht heeft voor criminaliteit. „Ik begrijp de angst voor stigmatisering, maar het is wel een probleem”, zei Koopmans. Allochtonen hebben een grotere kans in de cel te komen dan autochtonen. „In Nederland is die kans drie keer zo groot als in Duitsland en Groot-Brittannië.”

Dat migranten vaak in achterstandswijken terechtkomen, komt volgens Koopmans door het systeem van woningtoewijzing. In Nederland moet men lang wachten op een sociale huurwoning. Die staan ook in aantrekkelijke wijken, maar daar maken nieuwkomers geen kans op, omdat zij nog maar kort op de wachtlijst staan.

Gelijktijdig stelde antropoloog Jan Schukkink van de Vrije Universiteit dat het spreiden van allochtonen niet de manier is om ze goed te laten integreren. Schukkink hoopt binnenkort te promoveren op onderzoek naar de Syrisch-orthodoxe gemeenschap in Enschede. Hij toont aan dat spreiding helemaal niet de oplossing is voor integratiekwalen. Volgens Schukkink zorgde juist de sociale cohesie van de Syrisch-orthodoxe vluchtelingengemeenschap ervoor dat zij relatief snel integreerden.