De oprichting van een denktank tegen secularisatie krijgt de laatste weken veel aandacht. Terecht, want de secularisatietendens en de daarmee gepaard gaande ontwikkelingen zijn zorgwekkend. Ds. Visscher en Pieter van Ojen vragen dan ook terecht brede steun voor hun denktank tegen secularisatie (RD 1-12). Het oprichten van een denktank is sympathiek en de oproep verdient steun. Toch wil ik een kanttekening plaatsen bij de insteek van de denktank.

Wat opvalt, is dat de benadering van ds. Visscher en Van Ojen beleidsmatig is. Zij reppen van een werkgroep, duiden ontwikkelingen met betrekking tot overheidsmaatregelen en het reformatorisch onderwijs. Natuurlijk zijn deze ontwikkelingen relevant en dienen deze ontwikkelingen besproken te worden. Toch heeft deze insteek een aantal gevaren in zich. Deze gevaren zijn door wijlen prof. dr. C. Graafland in zijn boek ”Gereformeerden op zoek naar God” reeds geduid.

Allereerst toonde prof. Graafland aan dat secularisatie –wat hij noemde Godsverduistering– de gereformeerde gezindte niet voorbijgaat. Ook in de gereformeerde gezindte vinden secularisatieprocessen plaats. Ook in de gereformeerde gezindte raken jongeren los van God en verliezen kerken leden. Prof. Graafland had daar aandacht voor en pleitte daaraan niet voorbij te gaan. Ds. Visscher en Van Ojen kiezen hun focus echter extern, een gevolg van hun beleidsmatige aanpak. Zij missen hierdoor essentiële ontwikkelingen.

Prof. Graafland signaleerde dat dit denken niet tot de kern van de zaak doordringt, maar blijft hangen in beleidsmatige oplossingen. Deze stellingname van prof. Graafland zie ik bevestigd in het artikel van ds. Visscher en Van Ojen. Zij kiezen voor een beleidsmatige oplossing van de problematiek: voorlichting, herbronning, aansluiten bij organisaties en initiatieven.

Prof. Graafland stak echter af naar de kern van de zaak. In zijn boek ”Gereformeerden op zoek naar God” –dat het verdient bestudeerd te worden– concludeerde hij op grond van onderzoek dat er een uitweg uit de crisis van Godsverduistering is: de komst en krachtige werking van de Geest. En dat is niet een passief afwachten van de Geest –van fatalisme was prof. Graafland wars– maar een gelovige concrete afwachting.

Prof. Graafland had hierin niet alleen oog voor de gewone werking van de Geest, maar hij pleitte –vanuit de gereformeerde traditie– voor aandacht voor de charismatische werking van de Geest, die Zijn gemeente vult met Zijn gaven en krachten. Aandacht voor de gaven van de Geest is dus gewenst. Prof. Graafland gaf aan dat gemeenten die de gaven van de geest centraal stellen, vruchtbaarder zijn dan gemeenten die dit niet doen.

Het betoog van prof. Graafland wil ik ondersteunen. Een gelovig verlangen naar de gaven van de Geest is fundamenteel. In de gereformeerde gezindte dient meer te worden gestaan naar de rijke gaven die de Geest ons wil geven, om ook echt bezielde christenen te zijn, die wervend zijn en in vuur en vlam staan voor hun Heiland. Zoals Petrus dat deed toen hij, vervuld door de gaven van de Geest, op de pinksterdag de menigte toesprak. Met veel vrucht tot gevolg. Ik wens de denktank tegen secularisatie veel van deze Geest toe.

De auteur is socioloog.