Handel in zaadcellen niet wettelijk verboden
Volgens staatssecretaris Ross van Volksgezondheid zijn er geen wettelijke bezwaren tegen de handel in menselijke zaadcellen via internet. Ze betwijfelt wel of een en ander zorgvuldig kan gebeuren. Er is geen zekerheid dat donors vrij zijn van ziekten.
Dat schrijft de bewindsvrouw in antwoord op kamervragen van ChristenUnie-fractievoorzitter Rouvoet. Sinds deze maand is in Nederland het bedrijf Babydonors actief. De onderneming biedt wereldwijd via internet zaadcellen aan. Vrouwen die een kind willen zonder tussenkomst van een man kunnen hun wensen kenbaar maken over onder meer afkomst, ras, lengte, gewicht, opleiding, religie en haarkleur van een donor.
Babydonors zorgt ervoor dat de gewenste zaadcellen bij de behandelend arts van de vrouw terechtkomen. De arts moet vervolgens zorgen voor inseminatie. Babydonors biedt ook de mogelijkheid om de zaadcellen thuis te bezorgen. De vrouw moet dan zelf zorgen voor inseminatie.
Het bedrijf bemiddelt alleen tussen de vrouwen en de donors en verdient daaraan geld. Medische behandelingen worden niet uitgevoerd. Die worden overgelaten aan artsen of aan de vrouwen zelf.
Als er geen artsen of andere instellingen voor gezondheidszorg aan de handelingen te pas komen, kan de overheid niet optreden, zo schrijft staatssecretaris Ross. Als dat wel het geval is, heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg een toezichthoudende taak. Die beperkt zich overigens tot toezicht op de juistheid van de medische handelingen. Wat Babydonors doet is wettelijk niet verboden.
Ross heeft wel ernstige twijfels bij de zorgvuldigheid rond zaadcelhandel via internet. „Ik heb mijn vraagtekens bij deze vorm van dienstverlening. Maar ik vind ook dat mensen die langs deze weg een kind willen krijgen, hierin een eigen verantwoordelijkheid hebben. Er zijn in Nederland genoeg spermabanken die mensen met vruchtbaarheidsproblemen kunnen helpen en die kunnen garanderen dat de donor is gecontroleerd op ziekten en aandoeningen. Het bedrijf Babydonors kan geen garantie geven dat de donor recent is gecontroleerd.”
Op één punt is Babydonors wel in overtreding. Het bedrijf bemiddelt ook in draagmoeders. In dat geval stelt een vrouw haar lichaam beschikbaar voor het embryo van een andere vrouw (met zaaddonor) of van een echtpaar. Het draagmoederschap is in Nederland verboden. De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft het bedrijf gesommeerd te stoppen met de bemiddeling op dit punt.
Artsenorganisatie KNMG heeft zijn leden geadviseerd niet mee te werken aan de commerciële handel in zaadcellen.