Als organist doe je het niet snel goed, weet Wisse door zijn jarenlange ervaring. „Ik kreeg wel eens telefoontjes met op- en aanmerkingen. De een vond dat ik te snel speelde en de ander te langzaam. Sommigen vonden het te hard. Als ik dan zachtjes speelde, vroeg een derde of ik niet meer uit het orgel kon halen. Dat heb je als er rond de 500 gemeenteleden naar je luisteren. Het is heel lastig om rekening te houden met al die wensen.”

Op zijn 22e werd hij benaderd om organist te worden. „Dat was in 1957. Er waren toen niet zo veel organisten voorhanden. Ik speelde al een aantal jaren orgel en leerde dat vooral door zelfstudie. Ook luisterde ik graag naar Feike Asma, Klaas Jan Mulder en Piet van Egmond.”

Toen Wisse begon, werd er voor de dienst nooit gespeeld. „In 1962 is er op een leden­vergadering gestemd voor het invoeren van inleidend orgelspel. Dat gebeurde op voorwaarde dat het orgelspel eenvoudig en zacht zou zijn.”

Tijden veranderen, merkt Wisse. Hij hoort jongere oganisten soms complete concertstukken spelen. „Er is er een met een conservatoriumdiploma en die laat daar wel eens iets van horen. Dat is logisch. Elke organist heeft zijn eigen stijl. Dat moet je accepteren, ook als gemeente.”

Zelf vindt Wisse het belangrijk dat aan een psalmbewerking duidelijk te horen is welke psalm er gespeeld wordt. Meestal speelt hij Worp, Landsman en Drenth. Ook schreef hij zelf wel eens muziek.

Hoewel Wisse een ervaren organist is, vond hij het soms toch spannend om te spelen. „Tijdens de middagdiensten bijvoorbeeld. Dan zijn er maar weinig kerkgangers. Of als een psalm ineens vervalt. In het verleden speelde ik wel eens drie keer per zondag. De dominee wilde het makkelijker voor me maken en sloeg dan de tussenzang over. Ik raakte er juist van in de war.”

Verwarring ontstond er ook een keer toen Wisse Psalm 29 moest spelen. „Ik dacht dat het een half vers moest zijn en stopte. De gemeente zong door, dus ik pakte het ook weer op. Maar zoiets is niet zo leuk.”

Om te voorkomen dat het tijdens de dienst mis zou gaan, speelde Wisse de psalmen vooraf altijd door. Als het kon. „Want soms kreeg ik het psalmen­briefje pas zaterdagavond. Dan lukt oefenen niet meer.”

Woensdag speelde Wisse voor het laatst op het vertrouwde Aagtekerkse orgel „De gemeente zong me uit volle borst Psalm 134:3 toe. Dat was heel mooi.”

Thuis zal hij nog regelmatig achter zijn orgel kruipen, al is dat kapot. „Als ik de akkoorden zie, weet ik hoe het klinkt. Het geluid zit in mijn hoofd.”

Organist

De 77-jarige Jaap Wisse, die vorige week afscheid nam als organist van de gereformeerde gemeente in Aagtekerke, geeft aan dat zijn orgelspel niet wordt gekenmerkt door soberheid (RD 30-11), maar door eenvoud.