Als de peilingen kloppen, stemt de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties donderdagavond (Nederlandse tijd) in met een opwaardering van de status van de Palestijnen bij de volkerenorganisatie. Zij mogen zich voortaan verheugen in de kwalificatie ”waarnemer als niet-lidstaat” – vergelijkbaar met de positie van het Vaticaan.

Die opwaardering vormt het voorlopige sluitstuk van de Palestijnse pogingen internationale erkenning als zelfstandige entiteit te krijgen. Eerder gebeurde dat door gewapend verzet, getuigen de intifada’s van 1987 en 2000. Tussendoor werden vredesbesprekingen met Israël gevoerd. Die leidden in 1993 tot de Oslo Akkoorden, waarmee een Palestijnse staat plotseling geen utopie meer leek.

Niets bleek minder waar. Ondanks vergaande voorstellen tot concessies door Israël tijdens het Camp David-overleg in 2000, slaagden de partijen er niet in ook maar een centimeter dichter tot elkaar te komen.

Vorig jaar concludeerde de Palestijnse leider Mahmud Abbas dat de tijd van onderhandelingen voorbij was. Twintig jaar vredesbesprekingen hadden volgens hem niets opgeleverd. En dus was het moment voor eenzijdig optreden aangebroken. De Palestijnen stapten naar de VN-Veiligheidsraad en vroegen om volledig VN-lidmaatschap –en daarmee in feite erkenning als zelfstandige staat.

Die poging strandde. Officieel omdat de Veiligheidsraad het niet eens kon worden over de vraag of Palestina nu wel of niet als zelfstandige staat kon worden aangemerkt. Officieus was van meet af aan duidelijk dat de Verenigde Staten erkenning van een Palestijnse staat met een veto zouden treffen.

De Palestijnen boekten intussen wel een kleiner succes. Het lidmaatschap van de culturele tak van de VN, Unesco, werd in de wacht gesleept. Dat resulteerde onder andere in plaatsing van de Geboortekerk in Bethlehem op de Werelderfgoedlijst.

Donderdag probeert de Palestijnse Autoriteit via een andere route erkenning af te dwingen. Een opwaardering van de waarnemerstatus bij de Algemene Vergadering is na donderdagavond zo goed als zeker een feit.

Israël heeft zich steeds met hand en tand tegen deze eenzijdige stap verzet. Afspraken over de status van de Palestijnse gebieden moeten door onderhandelingen tot stand komen, is de mening van Jeruzalem.

De vraag is waarom Israël zo geprikkeld op deze Palestijnse manoeuvre reageert. Rechtse politici dreigden in de afgelopen weken zelfs met het opzeggen van de Oslo Akkoorden, waarmee alle afspraken uit het verleden zouden vervallen.

Zo ver zal het niet komen. Evenmin zullen de Palestijnen binnen afzienbare tijd Israël wegens oorlogsmisdaden voor het Internationaal Strafhof in Den Haag kunnen slepen. Daarvoor is vooralsnog de juridische status van Palestina als zelfstandige staat verre van duidelijk.

Wél gaat van de besluitvorming van donderdagavond een belangrijke symbolische werking uit. De Palestijnen zullen zich in de toekomst vermoedelijk zelfbewuster en strijdvaardiger in onderhandelingen opstellen, in de wetenschap dat een meerderheid van de wereld hun officieel het recht als zelfstandige entiteit heeft toegekend.

Analisten waarschuwden woensdag dat de Palestijnen na vanvond mogelijk zullen proberen de internationale diplomatieke aanwezigheid op de Westelijke Jordaanoever te verhogen en verdragen zullen ondertekenen die schadelijk voor Israël zijn.

Voor Israël zal dat een nieuwe aanslag op het toch al besmette imago vormen. De laatste gewapende conflicten met de Palestijnen rond de Gazastrook hebben volop laten zien dat de moderne oorlogen niet in de laatste plaats via de media en de internationale publieke opinie worden gevoerd.

Los daarvan geldt dat Israël sinds 1948 een erkende soevereine staat is. Met alle rechten die daaraan verbonden zijn.

Dit is het tweede deel van een tweeluik over de Palestijnse statusverhoging.

rd.nl/palestijnsestaat