De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO, vroeger IB-groep) moest de maatregel voor het ministerie invoeren en later weer afschaffen. Dat kostte in 2011 ruim 7100 uur, in 2012 14.000 uur en zal in 2013 nog eens 2000 uur kosten. Dat staat gelijk aan een kostenpost van ruim 2,3 miljoen euro, aldus de berekening.

Daarnaast kregen hogescholen en universiteiten 10 miljoen euro om de gevolgen van de langstudeerboete voor mensen met bijvoorbeeld een handicap te verzachten. Dat geld mogen de instellingen nu houden, waardoor het totale kostenplaatje uitkomt op 12,3 miljoen euro.

Het vorige kabinet besloot de langstudeermaatregel in te voeren in de hoop dat meer studenten zonder vertraging zouden afstuderen. Door de regeling moesten studenten die meer dan een jaar vertraging oplopen tijdens hun bachelor- of masterstudie ruim 3000 euro meer collegegeld gaan betalen. In het deelakkoord dat begin oktober door VVD en PvdA werd gesloten, werd de regeling van tafel geveegd nog voordat die goed en wel was ingevoerd.

Staatssecretaris Halbe Zijlstra, die in het vorige kabinet over hoger onderwijs ging, had eerder al aangegeven dat er met het inpassen en terugdraaien van de regeling „zeker een aantal miljoenen verloren zijn gegaan”. „En heel veel tijd”, zei hij daarbij. De verwachting is dat studenten die de boete voor dit schooljaar hebben betaald, uiterlijk 1 december hun geld krijgen teruggestort.