„Ondernemers in de sector hebben de afgelopen jaren verschillende keren het gevoel gehad dat het kabinet zich te veel liet meeslepen door gevoelens uit het verleden, toen in de toenmalige Europese Gemeenschap overschotten ontstonden en in ons land grote milieuproblemen werden geconstateerd.”

Dat zei voorzitter G. J. Doornbos van LTO-Nederland woensdag bij de opening van de tentoonstelling ”Appeltjes van Oranje” door minister-president Kok. De expositie van stillevens met appels is te zien in het kantoor van LTO-Nederland en de Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO) in Den Haag. Aanleiding voor de tentoonstelling is het aanstaande huwelijk van kroonprins Willem-Alexander met Máxima Zorreguieta.

Doornbos maakte van de gelegenheid gebruik om premier Kok voor te houden dat in de sector ingrijpende veranderingen hebben plaatsgevonden. „Goed bezien is de land- en tuinbouw van 1994 niet meer te vergelijken met de sector van dit moment. Het aantal bedrijven verminderde van ruim 116.000 naar ruim 90.000 eind 2001. Inclusief de recente opkoopregeling zal de daling dicht in de buurt komen van een kwart. De vermindering bedroeg in de jaren 1994-1996 2,4 procent en liep op tot bijna 5 procent in het afgelopen jaar. Daartegenover nam de productiewaarde toe van 37,7 miljard naar om en nabij 43 miljard gulden, een stijging van zo’n 15 procent. Dat zijn cijfers die iets zeggen over de dynamiek en internationale gerichtheid van de sector.” Volgens Doornbos hebben allerlei calamiteiten -dioxinecrisis, varkenspest, bse, mkz-crisis- het werken met en de zoektocht van ondernemers naar nieuwe, duurzame vormen van land- en tuinbouw in de schaduw gesteld. „Het kabinet koos voor goede en aansprekende thema’s, zoals voedsel en groen, dierenwelzijn en centrale aandacht voor voedselveiligheid, maar plaatste de thema’s tegenover boeren en tuinders. Daar was, gelet op de feiten, geen aanleiding voor. Meer erkenning voor de gezamenlijke inzet voor vernieuwing zou aanzienlijk meer opgeleverd hebben in een beter klimaat.” De voorzitter wees erop dat de burger en de consument bij deze calamiteiten meestal beter konden vertrouwen op de voedselveiligheid van het Nederlandse product dan op voedsel uit het buitenland. „Het Nederlandse product onderscheidt zich in de goede zin.”

Doornbos riep het kabinet op een visie op plattelandsbeleid te ontwikkelen en daarvoor geld uit te trekken. „Alleen dan heeft een mooi en leefbaar platteland in een verstedelijkt Nederland toekomst. Het is opvallend dat in vele overheidsnota’s vooral wordt gesproken over wat er moet gebeuren en welke nieuwe activiteiten en ontwikkelingen in gang worden gezet, maar nauwelijks over de vraag hoe dat moet gebeuren.”

Premier Kok benadrukte dat de omslag naar een duurzame agrarische sector „geen aan de sector opgelegd dictaat” is. „De regering wil een zo breed mogelijk draagvlak creëren voor de uit te voeren maatregelen. Daarbij staan goed overleg en samenwerking met de sector voorop. De sector heeft er de laatste jaren blijk van gegeven krachtig te kunnen inspelen op veranderingen en heeft reeds veel stappen gezet in de richting van een duurzame bedrijfsvoering.”

Kok zei dat wederzijds vertrouwen een „noodzakelijke voorwaarde” is voor samenwerking. „Vertrouwen van de overheid in de bereidheid van de sector om veranderingen door te voeren.” Maar ook vertrouwen van de sector in de „goede bedoelingen van de overheid is essentieel.” In het kader van het huwelijk van prins Willem-Alexander en Máxima hebben NFO en LTO een speciale Máxima-appel geteeld. Op de vrucht is de naam Máxima te lezen.