Mastenbroek (66) heeft zware weken achter de rug. De afronding van het boek ”Israëls Wachter sluimert niet. Herinneringen van ds. F. Mallan” (in leven predikant van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland) trok een zware wissel op zijn tijd. Zes dagen per week lichtte rond halfzes zijn computerscherm op, ’s avonds tegen de klok van twaalf gingen de lichten in huize Mastenbroek uit. „De lunch gebruikte ik vaak staande aan het aanrecht.”

Oorlogsverhalen

Van de hand van Mastenbroek verscheen reeds eerder een boek met daarin een hoofdstuk over ds. Mallan: ”’t Gevaar ontkomen”, een bundel met zestien oorlogsverhalen. „Het was al in die tijd dat ds. Mallan mij vroeg of ik zijn levensverhaal zou willen schrijven. Het boek mocht alleen niet eerder verschijnen dan een jaar na zijn overlijden. Zelf stelde hij toen al vast dat zoiets veel vragen zou oproepen. Moest ik als ambtsdrager in de Gereformeerde Gemeenten de biografie schrijven van de man die 1953 had meegemaakt, die tientallen jaren het gezicht had bepaald van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland? Anderen zouden zeggen: Hebben ze in zijn kerk zelf geen mensen die een boek over ds. Mallan kunnen schrijven?”

Mastenbroek hoefde er niet over na te denken of hij het zou doen of niet. Als ds. Mallan hem zijn vertrouwen wilde geven, dan was het goed. „En zo zat ik één middag in de zes weken in de pastorie in Albasserdam. Ds. Mallan vertelde, en ik schreef. Dit boek is volledig in zijn geest geschreven, en op het laatste hoofdstuk na (over zijn ziekbed, het sterven en de begrafenis) door hemzelf geautoriseerd.”

Maar toch, de reeds veel gestelde vraag: Was u de aangewezen persoon om dit boek te schrijven?

„Dat gebeurt wel meer. Henk Hille schreef het boek over de hervormde ds. P. Zandt. Pieter Rouwendal schreef een boek over dr. C. Steenblok.”

Toch snapt Mastenbroek dat het in dit geval minder eenvoudig ligt. „Op de biografie van ds. Mallan legt ieder zijn eigen vergrootglas. Wellicht heb ik me erg kwetsbaar opgesteld. Het is ds. Mallans eigen verhaal geworden, in zijn eigen woorden, en wat mij betreft: ik heb meer last van mezelf dan van kerkmuren.”

Drukproef

Terwijl zijn echtgenote bezig is om in de drukproef de laatste correcties aan te brengen, zegt Mastenbroek: „Ik voorzie natuurlijk wel dat iedereen straks een mening over dit boek heeft. Allerlei mensen gaan natuurlijk zeggen: „Dit of dat staat er nu wel, maar míjn vader vertelde…” Of: „Wat er in dit boek staat, werd door dominee die en die anders verteld.” Ik denk dat ik het maar over me heen laat komen.”

Zijn waardering van ds. Mallan heeft Mastenbroek bij het schrijven van deze biografie niet hoeven bijstellen. „Toen ik veertien jaar was, hoorde ik hem voor het eerst preken. Ik was ervan onder de indruk. Sindsdien heb ik altijd van zijn prediking gehouden. Mijn attestatie ligt bij de gereformeerde gemeente te Gouda, laat dat helder zijn, maar doordeweeks kun je mij overal vinden waar de waarheid wordt gebracht.”

Door de jaren heen werd ds. Mallan wel milder, ontdekte Mastenbroek. „Dat betekent niet dat hij in de prediking water bij de wijn ging doen, want dat was hem een gruwel. Toch werd hij bij het ouder worden milder naar anderen toe, kon hij beter dan vroeger over de kerkmuren heen kijken.”

Anderen beschouwden ds. Mallan wel als de grote leider van zijn kerkverband. „Dat heeft hijzelf nooit gezocht. Dat weet ik uit eigen ervaring. Misschien heeft hij wel gefungeerd als een soort boegbeeld. Hoe zou het anders kunnen. Hij was de laatste leerling van ds. G. H. Kersten en de enige in leven zijnde predikant die 1953 nog had meegemaakt. Vanaf de scheuring was hij voorganger in zijn kerkverband, tot aan zijn overlijden in 2010 toe. Niet minder dan 63 maal werd hij afgevaardigd naar de jaarlijkse synode. Toch heb ik hem leren kennen als iemand die zulke dingen niet zelf zocht.”

In de vele gesprekken die in de pastorie in Alblasserdam zijn gevoerd, was ds. Mallan „ontzaglijk eerlijk”, zegt Mastenbroek. „Soms kon hij last hebben van zijn hoogmoed. Zo werd hij eens ergens gevraagd om in gebed voor te gaan en om daarin de Heere te smeken om regen. Het was al maanden kurkdroog geweest. Diezelfde avond nog ging het regenen. Ds. Mallan vertelde: „Ik stond voor het raam naar de regen te kijken. Toen kwam in mij de pauw overeind.””

Hoe bent u omgegaan met de scheuring van 1953?

„Ik heb ds. Mallan zelf aan het woord gelaten. Er staat zelfs een hoofdstuk in dit boek met als titel ”Naakt aan de dijk gezet”.”

Gekregen teksten

Ds. Mallan was iemand, zo ondervond Mastenbroek, die leefde uit het Woord en bediend werd door het Woord, soms dagelijks. „Hij kreeg altijd veel teksten. Dat mag voor sommigen verdacht lijken, maar ds. Mallan heeft dat echt zo ervaren. Vele malen werd hij uit- en doorgeholpen door een Bijbeltekst. Ook als het ging om mensen die hij moest begraven, kreeg hij meerdere keren licht van Boven. Opmerkelijk hoe vaak hij bij God vandaan te zien kreeg dat iemand een goede ruil had mogen doen, dat het eeuwig wel was geworden. Volstrekt authentiek was dat.”

”Israëls Wachter sluimert niet. Herinneringen van ds. F. Mallan”; J. Mastenbroek; uitg. Sola Gratia, Albasserdam, 2012; 
€ 34,50.

Digibron

In archiefsysteem Digibron vindt u meer informatie over ds. Mallan. Hieronder een selectie links naar artikelen over de predikant.

Verslag van de begrafenis van ds. F. Mallan op woensdag 14 juli 2010 (De Wachter Sions, 22 juli 2010)

In memoriam Ds. F. Mallan (1925-2010) (De Wachter Sions, 15 juli 2010)

Interview. In de leer bij de hoogste Docent: Ds. F. Mallan: Soms gaat een oud-student voor, dan mag ik met aangenaamheid luisteren (Reformatorisch Dagblad, 6 augustus 2009)

Interview. Verlangen naar het einde: Ds. F. Mallan maandag zestig jaar predikant. (Reformatorisch Dagblad, 25 september 2008)

Interview. De laatste leerling van dominee Kersten. Ds. F. Mallan: „Hij was bevindelijk aangelegd, maar had ook de ontsporingen daarvan gezien” (Terdege, 7 februari 2007)

Herder op een verdronken eiland: Ds. F. Mallan ontfermde zich over kerkelijke gemeenschap op Schouwen-Duiveland tijdens watersnood (Reformatorisch Dagblad, 30 januari 2003)

“Het léven gaat ontbreken”: Ds. F. Mallan: Mocht de grote nood van onze kerken ook werkelijk opgebonden worden (Reformatorisch Dagblad, 28 september 1996)

Interview met Ds. F. Mallan: In het spoor van dr. Steenblok en Ds. Kersten (Criterium, 1 februari 1994)

Intrede Ds. F. Mallan te Alblasserdam op woensdag 26 september 1984 (De Wachter SIons, 25 oktober 1984)

Verslag van de bevestiging van ds. F. Mallan te Alblasserdam (2) (De Wachter SIons, 25 oktober 1984)

Verslag van de bevestiging van ds. F. Mallan te Alblasserdam (De Wachter SIons, 18 oktober 1984)

Interview. Een predikant aan het woord. Interview met ds. F. Mallan, (Criterium, 1 januari 1978)

Bevestiging van Ds. F. Mallan te Rhenen (De Wachter SIons, 5 augustus 1976)

Interview. Ds. F. Mallan ziet toekomst weinig rooskleurig in. Bekende voorman Geref. Gem. in Nederland 25 jaar predikant, (Reformatorisch Dagblad, 28 september 1973)

Intrede van Ds. F. Mallan te Vlaardingen (De Wachter SIons, 29 juni 1972)

Bevestiging van Ds.F. Mallan te Vlaardingen (De Wachter SIons, 22 juni 1972)

Bevestiging en intrede Ds. F. Mallan te Gouda (De Wachter Sions, 9 augustus 1968)

Intredepreek van Ds. F. Mallan te Veenendaal (De Wachter Sions, 12 februari 1960)

Verslag van de bevestiging van Ds. F. Mallan te Veenendaal (De Wachter Sions, 12 februari 1960)

Bevestiging en intrede cand. Fr. Mallan te Bruinisse (De Saambinder, 21 oktober 1948)