Onderzoeker: Schietoefening moet realistischer
AMSTERDAM – Onder stressvolle trainingsomstandigheden schieten politieagenten eerder en flink onnauwkeuriger dan in een standaard stressloze training. Bovendien maken ze meer beslissingsfouten.
Dat blijkt uit onderzoek van bewegingswetenschapper Arne Nieuwenhuys waarop hij vandaag promoveerde aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij voerde met enkele andere onderzoekers experimenten uit tijdens schiettrainingen van agenten. „Normaal gesproken vuren agenten tijdens hun schiettraining dertig tot veertig kogels af op een stilstaand doel. Ze hebben alle tijd om raak te schieten. Meestal is de score rond de 90 procent”, zegt Nieuwenhuys.
Tijdens het experiment schoten de onderzoekers met plastic kogels of verfpatronen terug op de agenten. Of ze vielen de agenten aan met een elektrisch geladen mes. „Aan zo’n plastic kogel houd je een flinke blauwe plek over en ook de elektrische schok kan pijnlijk zijn”, aldus Nieuwenhuys.
De wetenschap dat ze op die manier echt geraakt zouden kunnen worden, leidde in bijna alle gevallen tot extra stress bij de agenten. Als gevolg hiervan schoten ze eerder, minder nauwkeurig en maakten ze meer beslissingsfouten. In geweldssituaties zorgt stress ervoor dat agenten een sterkere verwachting hebben dat een verdachte een (vuur)wapen heeft. Bovendien blijkt uit de proef dat de afstand tot een naderende verdachte eerder als „gevaarlijk” wordt gezien, waardoor agenten eerder hun wapen trekken.
Nieuwenhuys pleit ervoor dat agenten meer en vaker realistisch trainen. „Dat gebeurt nu veel te weinig. Agenten hebben per jaar 32 uur tot hun beschikking om al hun vaardigheden te trainen. Voor de schietoefening blijft slechts zo’n vier uur per jaar over.”
Jaarlijks schieten er ongeveer 45 agenten. In het huidige klimaat, waarin politieambtenaren op straat vaker geconfronteerd worden met het gebruik van vuurwapens, is een toename in stressgerelateerde fouten in de schietbeslissingen van politieambtenaren goed mogelijk, stelt Nieuwenhuys. „In een standaardtraining schieten agenten in circa 90 procent van de gevallen raak. Afhankelijk van hun ervaring of stressbestendigheid kunnen agenten onder stress tot 50 procent minder vaak raak schieten. Voor het opleiden en trainen van politiemensen is het daarom belangrijk om in de toekomst meer rekening te houden met de gevolgen van stress.”