Breed lachend liepen de Kamerleden van de oppositie vorige week door het Kamergebouw. Geholpen door een ontevreden VVD-achterban en De Telegraaf hadden ze het nieuwe kabinet dan maar mooi een valse start bezorgd. Het debat over de regeringsverklaring werd uitgesteld, en als klap op de vuurpijl sneuvelde de inkomensafhankelijke zorgpremie al voordat het plan kon worden uitgewerkt.

Werd hier dan toch de achilles­hiel van de kabinetsformatie nieuwe stijl zichtbaar? Tot nu toe leek het ook zonder de koningin prima mogelijk om een kabinet in elkaar te zetten.

Deze keer echter bleef een duidelijk omschreven formatieopdracht achterwege. Raadde de koningin de informateur altijd aan een kabinet te formeren dat kon „rekenen op een vruchtbare samenwerking met de Staten-Generaal”, de Kamer zelf beperkte de informatieopdracht tot de vorming van een „stabiel kabinet uit VVD en PvdA.” En dat terwijl van meet af aan duidelijk was dat VVD en PvdA wel een meerderheid hebben in de Tweede Kamer, maar niet in de Eerste Kamer.

PvdA-leider Samsom verklaarde onlangs dat de coalitie dat probleem zou oplossen door vroegtijdig samenwerking te zoeken. Die bleken vorige week, toen de kritiek op de inkomensafhankelijke zorgpremie en de koopkrachtcijfers aanzwol, echter geenszins bereid voor VVD en PvdA de kastanjes uit het vuur te halen.De coalitiepartijen werden mede daardoor gedwongen afgelopen weekend een alternatief uit te werken voor het zorgpremieplan. Voor zover bekend hebben ze daarbij opnieuw niet de oppositie geraadpleegd. Terwijl die ook nodig is om het nieuwe voorstel door de Senaat te helpen.

Een herhaling van de ‘zorgpremie­soap’ is daarom niet uitgesloten. Tenzij de coalitie de oppositie bij voorbaat tegemoetkomt of de oppositie het oor neigt naar diverse waarschuwingen die de afgelopen dagen werden geuit.

CU-leider Slob wees er zaterdag op dat de discussie rondom de zorgpremie en het openbreken van het regeerakkoord slecht is geweest voor de reputatie van de politiek, een zaak die coalitie én oppositie aangaat.

En parlementair historicus Bert van den Braak schreef in een column dat het niet het belangrijkste doel van de oppositie is om het kabinet zo veel mogelijk te blokkeren. „Dat zou te vergelijken zijn met de houding die de Republikeinen de afgelopen vier jaar innamen ten opzichte van president Obama. Dat is in de VS (bijna) funest geweest voor met name een beleid gericht op het terugdringen van het enorme overheidstekort.”

Wat Van den Braak betreft, moeten coalitie en oppositie samen de verantwoordelijkheid voelen voor een daadkrachtig beleid. „Een kabinet dat vier jaar kan werken aan financieel-economisch herstel is in ieders belang.”