Dicht bij een plein dat Arous al-Jabel heet hadden onbekenden een auto geparkeerd die volgeladen bleek te zijn met explosieven. De resultaten waren huiveringwekkend: zeker dertien doden en vele tientallen zwaargewonden, van wie sommigen totaal verminkt waren. Op de Syrische televisie zag ik beelden van de omliggende straten die ikzelf zo vaak bewandeld heb en die waren veranderd in een compleet maanlandschap: totaal verwoeste gebouwen, weggeslagen voorgevels, uitgebrande auto’s met soms verkoolde lichamen achter het stuur en overal vuur en rook.

De aanslag in deze zeer dichtbevolkte wijk werd onmiddellijk opgeëist door het Vrije Syrische Leger. De getroffen wijk 86 wordt voornamelijk bewoond door de alevitische en Koerdische minderheid en de explosieven bleken geen onderscheid te maken tussen deze beide groepen. Syrië lijkt zich richting een situatie te ontwikkelen waarin iedereen met iedereen vecht.

In Arabische commentaren op deze aanslag werd vooral verwezen naar de alevieten die in wijk 86 domicilie hadden gekozen en die de harde kern van het Syrische regime vormen. Het is echter ook mogelijk dat de explosieven uitdrukkelijk voor de Koerden bedoeld waren.

Sinds meer dan een week worden er namelijk in Aleppo zware gevechten gemeld tussen Koerdische milities en de rebellen van het Vrije Syrische Leger die proberen de wijken Ashrafiyah en Sheikh Maqsud te infiltreren. De Koerden besloten daarop deze wijken te verdedigen. Daartoe vormden ze een gewapende militie die onder leiding stond van een 42-jarige Koerdische vrouw – door de militieleden wordt ze Najeen Dirik genoemd. Tijdens de daaropvolgende gevechten werd deze Koerdische rebellenleidster ontvoerd door het Vrije Syrische Leger. Enkele dagen later werd haar ontzielde lichaam teruggevonden. Ze bleek vermoord te zijn. Het zette de verhouding tussen de Koerdische rebellen en het Vrije Syrische Leger nog verder op scherp.

Tegen deze achtergrond vond deze week een vijfdaagse conferentie plaats van de Syrische oppositie in Qatar. Volgens allerlei berichten zou het de bedoeling zijn hier een Syrische regering in ballingschap op te richten. Om internationale legitimiteit te verwerven dienen de oppositiepartijen in Qatar alle onderlinge verschillen opzij te zetten.

Er blijkt echter meer aan de hand te zijn. Sinds het begin van de Syrische crisis werd de in Istanbul gevestigde Syrian National Council (SNC) door het Westen erkend als de officiële spreekbuis van de Syrische oppositie. De SNC raakte echter steeds verder versplinterd en wordt bovendien door de Syrische oppositie in Syrië zelf nauwelijks erkend. Vooral de Verenigde Staten zijn tot de conclusie gekomen dat er een nieuwe raad moet worden opgericht en precies daartoe dient de huidige bijeenkomst in Qatar. Dit leidde tot woedende reacties bij de SNC, die zelfs van „Amerikaans en westers verraad” sprak.

Er woedt momenteel een totale oorlog in Syrië die zal worden beslist door de wapens. De samenstelling en de commando-structuur van het Vrije Syrische Leger zijn steeds waziger geworden. Ontelbare gewapende milities met vaak een jihadistische achtergrond opereren volkomen onafhankelijk op Syrisch grondgebied en jagen vooral de vele etnische en religieuze minderheden grote angst aan. De Amerikaanse krant The Washington Post meldde enkele dagen geleden op basis van anonieme Amerikaanse bewindvoerders dat de huidige bijeenkomst in Qatar een allerlaatste poging is om te voorkomen dat religieus gemotiveerde extremisten in Syrië de overhand krijgen.

Bovendien groeit de vrees dat de oorlog in Syrië de gehele Arabische regio zal meesleuren. Er dient daarom in Qatar een nieuw overkoepelend orgaan te worden opgericht dat de oorspronkelijke SNC in Istanbul moet gaan vervangen.

Gehoopt wordt dat deze nieuwe raad ook allerlei Syrische minderheden zoals Koerden, alevieten en christenen zal aantrekken. De bloedige aanslag van maandag in de Damasceense wijk 86 en de vele gewelddadigheden van gewapende milities tegen kerken en christenen maken dit scenario niet waarschijnlijk.