Verder krijgt de Autoriteit Financiële Markten (AFM) het toezicht op de accountants in handen, zoals in een eerder stadium al duidelijk was geworden. Accountantskantoren hebben voor de verplichte controle van de jaarrekeningen straks een vergunning van de AFM nodig. De nieuwe toezichthouder kan boetes uitdelen, dwangsommen opleggen en vergunningen intrekken.

Gaat een accountant over de schreef bij het nakijken van de boeken, dan kan de AFM hem voor de Accountantskamer slepen. Ook andere belanghebbenden kunnen naar deze nieuwe rechtbank stappen. Het college krijgt vijf leden.

De nieuwe wet stelt dat onafhankelijk publiek toezicht nodig is om het vertrouwen van de markt terug te winnen. Dat vertrouwen is geknakt door verschillende boekhoudschandalen, waarbij de buitenwereld een negatief beeld van accountants heeft gekregen. „Herstel van het vertrouwen in het bedrijfsleven en zijn financiële informatie is noodzakelijk," aldus het departement.

Voor beursgenoteerde ondernemingen en nutsbedrijven gelden zwaardere regels, zo staat in het wetsvoorstel. De AFM zal deze zogenoemde organisaties van openbaar belang strenger in de gaten houden. Verder krijgen de twee beroepsorganisaties een rol in de kwaliteitsbewaking, die grotendeels neerkomt op de interne regels van de twee.

De Novaa, de beroepsorganisatie van accountants die vooral in het midden– en kleinbedrijf actief zijn, is niet te spreken over het wetsvoorstel. „Ik vraag me af welk maatschappelijk doel met deze nieuwe regels wordt gediend. De kern van het probleem bij de boekhoudfraudes bij de beursgenoteerde ondernemingen is het gebrek aan onafhankelijkheid", aldus Carel Verdiesen, voorzitter van de Novaa.