De databanken van het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) stromen vol met mannen en vrouwen op zoek naar werk. Een willekeurige greep in de ict-bak levert veel namen op. Ron Tuijnman uit Huizen zit sinds april 2002 noodgedwongen thuis.

Na 23 jaar lesgeven in het basisonderwijs begint Tuijnman in 1998 bij een landelijke hypotheekverstrekker, voornamelijk als opleider. Hij is op dat moment de zestiende werknemer. Het bedrijf groeit snel, evenals het personeelsbestand. De groei stokt als de huizenmarkt haperingen gaat vertonen. De ene na de andere ontslagronde volgt. Uiteindelijk vertrekt Tuijnman in 2002. Opnieuw als zestiende werknemer. Hij heeft geen keus. „Het bedrijf stond met de rug tegen de muur. Een gouden handdruk was er niet bij. Alleen een oude laptop mocht ik houden.”

Het netto-inkomen van de 48-jarige ict-docent gaat 38 procent achteruit. Pogingen om daar verandering in te brengen, mislukken. De leeftijd blijkt een te groot obstakel. Gelukkig werkt zijn vrouw, zodat in het onderhoud van het gezin Tuijnman kan worden voorzien. Maar de broekriem staat een paar gaatjes strakker. „We teren nog op spullen die we een paar jaar geleden hebben gekocht. Maar gaat de wasdroger kapot, dan kopen we maar een rekje.”

Geld is echter niet het belangrijkste. „Geld is maar geld. Erger is de schaamte die ik voel. Het lijkt zo mooi: iedere dag thuis, ’s ochtends om tien uur de krant lezen in een zonovergoten tuin. Maar je voelt op die momenten de ogen in je rug prikken.”

Het is voor Tuijnman reden om zich volledig te storten op zijn eigen bedrijfje in allerhande ict-diensten. Veel levert dat niet op. „Als ik 125 euro overhoud, dan heb ik een goede maand. Maar het is mijn reddingsboei in tijden van pessimisme. En het laat de buitenwereld mijn goede wil zien.”

De nieuwe bezuinigingen die deze week bekend zijn gemaakt, treffen Tuijnman niet direct. „Het duurt voor mij nog drieënhalf jaar voordat ik in de bijstand beland. Bij nieuwe werklozen gaat dat veel sneller. En een eventueel extra inkomen van een partner gaat dan ten koste van de uitkering. Dat zou betekenen dat we ons huis zouden moeten verkopen.”

Vooral de slogan ”Meedoen, meer werk, minder regels” van het kabinet-Balkenende is Tuijnman een doorn in het oog. „De overheid moet dan wel zorgen voor banen. En dat gebeurt veel te weinig. Regelmatig heb ik gesolliciteerd bij overheidsinstellingen, maar altijd zonder succes.”

Bij de gemeente Almere leek de kans op succes groot, de vacature sloot perfect aan bij de capaciteiten van Tuijnman. „Na een prima brief ben ik daar op gesprek geweest. Ik heb me in allerlei bochten gewrongen om zo goed mogelijk over te komen. Het resultaat? Een drieregelig briefje met daarin een standaardafwijzing. Ook de overheid zet mensen buitenspel.”

Het is niet de eerste afwijzing. De voormalige leraar is begonnen met het aanleggen van een database met brieven en afwijzingen. Het aantal overschrijdt de honderd.

Ondertussen is de Huizenaar overgeleverd aan uitkeringsinstanties. Opgewonden vertelt hij over zijn negatieve ervaringen met de organisaties die strooien met regels en voorschriften. „Het begint al met de vestigingsplaats van het arbeidsbureau: op een druk punt in de stad, zodat iedereen kan zien wie tot de groep van werklozen behoort. En in het begin heb ik de meest kinderlijke vragen beantwoord. Hebt u een diploma van de pabo? Het antwoord ligt toch voor de hand voor een leraar met 23 jaar ervaring.”

Het is volgens Tuijnman maar goed dat werknemers van het arbeidsbureau agressietrainingen krijgen. De opeenstapeling van fouten zorgt voor machteloze woede. „Als ik op zo’n moment een honkbalknuppel heb, sla ik daar alles kort en klein.”

Tuijnman legt zijn grieven vast op papier. „De mensen in mijn directe omgeving wil ik ook niet voortdurend lastigvallen met mijn frustraties. Dus schrijf ik het van me af.” Op de vraag wanneer zijn memoires verschijnen, breekt een lach door. „Als ik weer aan het werk kan.”

Dit is het derde deel in een korte serie over de gevolgen van de bezuinigingen die het kabinet op Prinsjesdag heeft gepresenteerd.