De Zederikse zorgen zijn te begrijpen. De zeven kernen van de gemeente –Ameide, Hei- en Boeicop, Leerbroek, Lexmond, Meerkerk, Nieuwland en Tienhoven– vallen landelijk gezien misschien niet uit de toon als het gaat om alcoholgebruik; binnen de regio doet de gemeente Zederik dat wél. Volgens cijfers van de GGD drinkt de plaatselijke jeugd eerder en meer alcohol dan leeftijdsgenoten elders. „De cijfers spreken voor zich. Zederik springt er significant uit”, constateert een bezorgde Freije.

De wethouder vindt het lastig om de achtergrond van de problematiek te duiden. „Het is al generaties zo. Dat zeggen jongeren soms ook zelf: „We zijn dat nu eenmaal gewend.” Daarbij is het een gegeven dat alcohol deel is gaan uitmaken van de jongerencultuur, zeker toen de jeugd meer geld te besteden kreeg. Bovendien geldt: bier is relatief goedkoop. Het is makkelijk verkrijgbaar in winkels, sportkantines en in de horeca, maar ook tijdens plaatselijke evenementen en dorpsfeesten. En inderdaad: ook Zederik heeft z’n drankketen. Er wordt niet openlijk over gesproken, maar ze zijn er helaas wel.”

Gesteund door de gemeenteraad probeert Freije samen met burgemeester Van Ee het alcoholgebruik terug te dringen. Daarvoor organiseren ze onder meer voorlichtingsavonden in de dorpen. „We gaan in gesprek met de inwoners. Dan hoor je opmerkelijke verhalen. Velen onderkennen het probleem en willen helpen om er wat aan te doen. Anderen vragen zich af waar we ons druk om maken: „Het is altijd zo geweest, van mij mogen ze.” We proberen duidelijk te maken dat de oudere generatie het goede voorbeeld moet geven. Dat ze ervan doordrongen moet zijn dat verandering noodzakelijk is.”

Voorlichting en preventie zijn pijlers van het Zederikse beleid. Daarnaast richt het college van B en W zich sterk op handhaving. Zo doet de gemeente er alles aan om via haar vergunningenbeleid feesten en evenementen in goede banen te leiden. „We grijpen in als het nodig is. Er zijn al horecagelegenheden tijdelijk gesloten.”

Dit voorjaar bleek tijdens een gesprek tussen burgemeester Van Ee, wethouder Freije en een aantal ondernemers en verenigingsbesturen dat leeftijdscontrole bij het verstrekken van alcoholische dranken een knelpunt is. De vraag aan de gemeente was of deze een handvat kon geven waaruit blijkt dat de verstrekkers een wettelijke plicht hebben om op leeftijd te controleren. Het college is via een protocol aan die vraag tegemoetgekomen.

Freije en Van Ee organiseren ook ludieke acties. Burgemeester en wethouder geven waar mogelijk voorlichting, delen flyers uit, laten zich zien op de populaire Potlooienparty in Lexmond en zijn present tijdens een alcoholvrij zaalvoetbaltoernooi in Ameide.

Hun strijd tegen alcoholgebruik kent mee- en tegenvallers, erkent Freije. Een tegenvaller was recent het onderzoek ”Verzuip jij je toekomst?!”. Daarin werd geconstateerd dat jongeren onder 16 jaar in zijn gemeente nog veel te makkelijk aan alcohol kunnen komen. „Horeca en supermarkten erkennen het probleem. We pakken dit samen aan.”

Soms leidt overmatig drankgebruik tot overlast, zeker in combinatie met drugsgebruik. „Dan is Leiden echt in last.” Maar de consequenties van het drankgebruik voor de gebruiker baren Freije net zo veel zorgen. „Hersenbeschadigingen, concentratieverlies, problemen op school; het is nogal wat. Er ligt voor de gemeente een belangrijke taak om de overlast tegen te gaan, maar zeker ook om wat aan de leefstijl te doen.”

Daarom is voorlichting zo belangrijk, stelt Freije. „Daar beginnen we mee op de lagere school en we gaan ermee door in het voortgezet onderwijs. Vanuit de veiligheid en de beslotenheid van de klas worden goede resultaten geboekt.” Een opsteker is dat de gemiddelde leeftijd waarop plaatselijke jongeren voor het eerst alcohol gebruiken, is opgeschoven van 12,7 naar 12,9 jaar en dat het beruchte comazuipen eerder af- dan toeneemt.

Een forse steun in de rug vormt voor Freije de aandacht van plaatselijke kerken. „Zo bezocht de predikant van Leerbroek met zijn catechisanten de voorlichtingsavond in het dorp. De gemeente kan het niet alleen. We hebben steun nodig van alle betrokkenen: ouders, scholen, verenigingen, kerken, ondernemers. Het gaat tenslotte om onze jeugd.”