„Muziekles op basisschool bindt samen”
GOUDA – Het plan om de ouderwetse muziekles terug te laten keren op de Amsterdamse basisscholen, klinkt Ton van Driel, muziekdocent aan hogeschool de Driestar, als muziek in de oren. „We hebben muzikale gaven van God gekregen om Hem te loven.”
Vooral het zingen is ontzettend belangrijk, meent Van Driel. „We hebben een mond en een stem gekregen. Daarnaast kun je door muzieklessen de muzikale gaven van kinderen ontwikkelen. Zingen, spelen en luisteren zijn de belangrijkste elementen van de muziek. Dat geeft plezier en bindt samen. Niet voor niets gaat een leerkracht geen muziek geven vlak nadat hij flink boos is geweest. Dat past niet bij elkaar.”
Bovendien heeft muziek positieve effecten op de cognitieve ontwikkeling van kinderen, zegt Van Driel. „Ze stimuleert het leerproces van andere vakken als taal en rekenen. Er loopt momenteel een onderzoek naar wat de invloed is van muziek op andere vakken. Nu al blijkt dat ze een meetbaar positief effect heeft op taal en rekenen. Het frappante is dat juist die vakken nu zo veel aandacht opeisen op basisscholen dat daardoor de muziekles in de verdrukking komt. Muziekles is daarnaast goed voor de sociaal-emotionele vorming van het kind. Kinderen moeten bij het zingen en musiceren in een groep rekening houden met elkaar. Ze leren samen dingen te doen.”
De muziekdocent van de Goudse pabo is daarom blij dat muzieklessen op reformatorische basisscholen nog steeds gangbaar zijn. „Ook al hebben niet alle leerkrachten de feeling voor muziekeducatie, het zingen bij de dagopening of dagsluiting is een vaste en goede gewoonte. Daardoor wordt er in elk geval nog gezongen.”
Dat het geven van muziek op basisscholen in de loop der jaren wat in het slop is geraakt, is volgens Van Driel verklaarbaar. „Muziek geven, vooral het zingen, eist veel van leerkrachten. Ze moeten hun eigen stem leren gebruiken op een voorbeeldige manier. Dat is spannend. Ik ontmoet pabostudenten die op de middelbare school nauwelijks nog hebben gezongen. Als docenten het lastig vinden om kinderen een lied te leren, kan het erg verleidelijk zijn de toevlucht te nemen tot een filmpje op internet, zodat ze de melodie niet hoeven voor te zingen.”
Dat sommige basisscholen hun toevlucht nemen tot een vakdocent muziek, vindt Van Driel een noodoplossing. „Als je als leerkracht samen met je klas musiceert, beleef je zulke mooie en waardevolle momenten met elkaar. Dat zou ik nooit weggeven.”
Belangrijk is volgens van Driel dat muziekonderwijs een prominente plek heeft in de lerarenopleiding. „In contacten met docenten van andere pabo’s blijkt dat muziekeducatie vaker een randverschijnsel wordt. Aan de Driestar krijgen studenten allemaal muziek én koorzang.”
Achtergrond school bepalend voor liedkeuze
Muziek telt!, een initiatief van onder meer het Muziek Centrum Nederland, heeft eind vorig jaar onderzoek laten doen naar de status van muziekles op basisscholen. Bij het zingen hangt de liedkeuze vaak samen met een thema, meestal afhankelijk van de achtergrond van een school. Zo signaleren de onderzoekers dat kinderen op christelijke of reformatorische scholen veel liederen zingen met een religieuze of geestelijke achtergrond. Op openbare scholen draaiden de liedjes vaker om thema’s als fruit, herfst en sinterklaas. Muziekonderwijs wordt op de meeste scholen verzorgd door de groepsleerkracht. Sommige scholen hebben een vakleerkracht met een aanvullende opleiding in de muziek.