„Nederlanders onderschatten belang EU”
DEN HAAG (ANP) – Het is volledig terecht dat de Europese Unie de Nobelprijs voor de Vrede heeft gekregen. Dat zegt Caspar van den Berg van de Universiteit Leiden. „Wij in Nederland onderschatten het belang van de Europese Unie.”
Van den Berg promoveerde op het onderwerp Europese integratie en werkt op de Haagse campus van de Leidse universiteit. „Ik ben het volledig met deze prijs eens. Europa heeft ook Nederland, zo kort na de Tweede Wereldoorlog, stabiliteit gebracht, juist door de Europese samenwerking. Dat is in ons land alleen niet direct zichtbaar. Maar wij hebben ongelooflijk veel gehad aan de EU.”
Van den Berg wijst erop dat Nederland zonder de EU een marginale speler op het wereldtoneel zou zijn geweest op een continent dat in de eeuwen voor de oprichting van de Europese Unie regelmatig werd verscheurd door oorlogen. „Nu trekken we op met grote mogendheden, waar we anders van afhankelijk zouden zijn. De structuur van die samenwerking door de tijd heen is om datzelfde belang te dienen. Uiteindelijk hebben wij er economisch gezien al heel veel aan gehad, laat staan op het vlak van vrede en stabiliteit, waar het Nobelcomité zich nu op richt. Het is een verdienste van de EU dat Europa nu zo stabiel is.”
Anderzijds schroomt Van den Berg niet om ook kritisch te kijken naar de gelauwerde Unie. „Met het conflict in bijvoorbeeld Kosovo bleek de EU niet in staat om een oorlog in de eigen achtertuin het hoofd te bieden. Je kunt ook kritisch zijn over het idee dat de EU het ‘Europese Model’ moet exporteren. Volgens mij moet de EU op dat gebied meer een voorbeeld en een inspiratiebron zijn voor ontwikkelingslanden, in plaats van dat het model min of meer opgelegd wordt.”
Met het Europese model bedoelt Van den Berg de combinatie van economische samenwerking en de zorg voor minderheden en economisch zwakkeren. „Dat is heel iets anders dan het Amerikaanse of Aziatische systeem en daar doelt volgens mij het Nobelcomité ook deels op.”
Het feit dat de EU nu in een wat minder rooskleurig voetlicht staat, doet volgens Van den Berg niet af aan de winst van 60 jaar samenwerking. „We voelen nu ook de pijn van de samenwerking, maar we hebben materieel en immaterieel veel meer te danken aan de Unie. Daarom is de prijs volgens mij ook geen stunt, maar gewoon een teken dat ook het Nobelcomité dat wil benadrukken.”